مقایسه موسیقی جاز و بلوز

موسیقی جاز و بلوز شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند. هر دو به وسیله سیاه‌پوستان آمریکا و در جنوب ایالات متحده، در نیمه دوم قرن نوزدهم متولد شدند و پس از آن در دهه‌های اوایل قرن بیستم به سایر مناطق گسترش یافته‌اند؛ هر دو دارای نت غمگین بلو هستند که از تغییر شکل یک نت خاص به ربع‌پرده یا نیم‌پرده به وجود می‌آید و هر دو از اصل بداهه‌پردازی بهره می‌گیرند. این دو سبک تاثیرات زیادی بر موسیقی پاپ در آمریکا داشته‌اند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این دو سبک می‌پردازیم.
پیش از آن برای دانستنی‌های پایه درباره موسیقی جاز، می‌توانید مطلب موسیقی جاز چیست؟ را در مجله پیانو باربد بخوانید.

تمرکز اصلی موسیقی جاز بر بداهه‌نوازی، بداهه‌خوانی و پویایی یک گروه است این در حالی است که موسیقی بلوز تنها بر یک نوازنده، یک خواننده و یک محتوای منحصر به فرد تمرکز دارد. اکثر قطعات جاز ملودی هستند اما قطعات بلوز غالبا کلام دارد. بلوز پایه و جزئی از موسیقی جاز است این در حالی است که عکس آن صحت ندارد. در واقع می‌توان گفت یکی از شاخه‌های جاز که به توسعه آن هم کمک کرده است بلوز یعنی موسیقی مخصوص سیاه‌پوستان است. بلوز حدود یک سوم موسیقی جاز را تشکیل می‌دهد.
صدای موسیقی بلوز تا حدودی به سبک کانتری شباهت دارد با این تفاوت که کانتری بیشتر برای رقص و شادی است و بلوز تا حدود زیادی شامل موسیقی‌های محزون می‌شود. صدای موسیقی جاز تا حدود زیادی شبیه به بلوز و کانتری است و برای شخصی که تمام عمر موسیقی کلاسیک گوش داده صدایش کاملا جدید و عجیب است.

جاز در ابتدا موسیقی سازی و بلوز موسیقی سازی و آوازی بود.

مبدا بلوز به قرن نوزدهم میلادی در ایالات جنوبی آمریکا، میسیسیپی، تگزاس و شیکاگو برمی‌گردد. در مقابل جاز مربوط به جوامع آفریقایی آمریکایی، نیواورلئان، شیکاگو و نیویورک در قرن بیستم میلادی است.
اولین قطعه‌ی بلوز به سال ۱۹۰۸ میلادی و اولین قطعه‌ی جاز به سال ۱۹۱۸ میلادی برمی‌گردد. در بلوز سبک موسیقی بومی آمریکایی آفریقایی و در جاز تلفیقی از سبک موسیقی اروپایی آفریقایی دیده می‌شود. سازهای رایج در بلوز گیتار، بیس، پیانو، سازدهنی، کنترباس، درامز، ساکسیفون، ترومپت و ترومبون است و اما از جمله سازهای رایج در جاز می‌توان به گیتار، پیانو، بیس، ساکسیفون، ترومپت، کلارینت، درامز، توبا و کنترباس اشاره کرد.
مشتقات موسیقی بلوز بلوگرس، جاز، آراندبی، راک‌اندرول و راک و مشتقات موسیقی جاز کالوپسو، فانک، موسیقی تلفیقی یا فیوژن، جاز بلوز، جاز لاتین، رگتایم، سول و سوینگ است.
بلوز از اوایل قرن بیستم همه‌گیر شد این در حالی است که جاز اوایل فقط در فاحشه‌خانه‌ها نواخته می‌شد.
از جمله هنرمندان معروف در موسیقی بلوز می‌توان به بی‌بی‌کینگ (B. B. King)، مادی واترز (Muddy Waters)، هَندی (W. C. Handy)، جان لی هوکر (John Lee Hooker)، بیگ بیل برنزی (Big Bill Broonzy) و تامی جانسون (Tommy Johnson) اشاره کرد. لویی آرمسترانگ (Louis Armstrong)، دوک الینگتون (Duke Ellington)، بیلی هالیدی (Billie Holiday)، الوین جونز (Elvin Jones)، چارلی پارکر (Charlie Parker) و چارلز مینگس (Charles Mingus) از جمله هنرمندان معروف در سبک جاز هستند.

جاز

جاز سبک وسیعی است و ارائه‌ی تعریفی دقیق برای آن راحت نیست اما می‌توان بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی را پایه‌ی آن دانست. غالبا در جاز ملودی از قبل مشخص است و هر نوازنده بخشی به ملودی اصلی اضافه می‌کند. بداهه چه در نوازندگی و چه در خوانندگی در جاز عنصر اصلی محسوب می‌شود و به حال و هوای نوازنده یا خواننده، تماشاگران و تعامل و ارتباط بین نوازندگان و خوانندگان گروه بستگی دارد. یعنی محرک اصلی برای ایجاد این نوع موسیقی احساسی است که در لحظه اجرا بروز می‌کند. بسیاری از آهنگ‌های جاز به این صورت نواخته می‌شوند؛ یعنی در همان زمانی که نوازنده مشغول اجرای آهنگ است، موسیقی ساخته می شود. در جاز نوازنده یا خواننده سعی می‌کند با کمک ساز یا صدایش، صدایی منحصر به فرد تولید کند. افراد ماهر در این سبک از سویینگ کمک می‌گیرند و از حرکات سر، گردن و پا استفاده می‌کنند. منشا این حرکات به موسیقی مرسوم آفریقایی برمی‌گردد.

بلوز

بلوز برخلاف جاز سبک گروهی نیست و اغلب تنها شامل یک خواننده یا یک نوازنده است. موضوع قطعات بلوز غم و غصه‌های زندگی، عشق از دست‌رفته، بدرفتاری و فقر است. موسیقی بلوز اکثرا بر پایه‌ی گیتار است. در ایالات متحده ساز هارمونیکا یا سازدهنی به عنوان ساز مخصوص موسیقی بلوز شهرت یافت.
گام‌های بلوز شامل نت‌های بلوز هستند که در فرکانس پایین‌تری نواخته می‌شوند و این از جمله مشخصه‌های سبک بلوز است. تمرکز در بلوز همیشه بر روی یک نفر است یک خواننده یا یک نوازنده، حتی زمانی که اجرا در قالب یک گروه انجام می‌شود. اگر دوست دارید درباره موسیقی بلوز اطلاعات بیشتری پیدا کنید می‌توانید در قسمت سبک‌های موسیقی مجله، مطلب موسیقی بلوز را بخوانید.

دلیل ارتباط این دو سبک در چیست؟

جاز و بلوز هر دو در اواخر قرن نوزدهم در جنوب آمریکا متولد شدند و پس از آن به مناطق شمالی آمریکا رفتند و سبک‌های مختلفی از آن‌ها مشتق شد. ارتباط جاز و بلوز از آنجایی شروع شد که نوازندگان و خوانندگان بلوز از بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی استفاده کردند.

تاریخچه

در نیواورلئان، رژه‌ی سازهای بادی برنجی در جریان مراسم عزاداری و مراسم عروسی بسیار رایج بود. پس از مدتی موسیقی‌دانان نسبت به موسیقی عصر حاضر نیاز به تنوع و تغییر را احساس کردند و کم‌کم از الگوهای موسیقی آفریقایی آمریکایی و ترکیب آن در موسیقی نظامی استفاده کردند. این تلفیق در ادامه با مهاجرت نوازندگان و خوانندگان به نقاط دیگر هم منتشر شد. موسیقی بلوز بخش مهمی از موسیقی جاز است چرا که در ابتدا جاز با استفاده از بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی روی قطعات و گام‌های بلوز در جنوب آمریکا متولد شد و با گذشت زمان به ایالت‌های شمالی نیویورک و شیکاگو رسید و تبدیل به یکی از پرطرف‌دارترین ژانرهای موسیقی آمریکا شد. در دهه‌ی ۱۹۲۰ میلادی جاز و در دهه‌ی ۱۹۳۰ میلادی سویینگ محبوب‌ترین سبک‌های موسیقی در آمریکا شناخته شدند. در طول سال‌ها موسیقی جاز دستخوش تغییراتی شده و پیشرفت‌هایی هم داشته، اما اساس آن تغییری نکرده است.

سبک بلوز به اواخر دهه‌ی ۱۸۰۰ میلادی برمی‌گردد (البته تاریخ دقیق تولد این سبک مشخص نیست). اولین بار بلوز در میسیسیپی و تگزاس در سال ۱۹۰۱ میلادی ضبط شد. قبل از سال ۱۹۲۰ میلادی بلوز از سبک‌های محبوب موسیقی در آمریکا محسوب می‌شد. اولین باری که از تکنیک اسلاید در گیتار در بلوز استفاده شد مربوط به سال ۱۹۲۳ میلادی بود و پس از آن، بعد از جنگ جهانی دوم گیتار الکتریک در بلوز به کار برده شد و تاثیر بسیاری بر موسیقی راک‌اندرول گذاشت.

منبع: Diffen