کالیفون مادهای است که در ساخت موادی مثل صابون، لاک، الکل و… به کار میرود. ماده اصلی آن شیره درخت کاج است. از این ماده برای زبرتر کردن آرشه در سازهای خانواده ویولن نیز استفاده میشود.
استفاده از کالیفون روی آرشه چه تاثیری دارد؟
آشنایی با کالیفون برای همه نوازندههای سازهای زهی آرشهای ضروری است.
موهای آرشه به تنهایی بسیار نرم هستند. زمانیکه موهای آرشه را بر روی سیمهای ساز میگذاریم و سیم ها را توسط موی آرشه از محل اصلی خود جابهجا میکنیم، هنگام برگشت به مکان اصلی خود به موی آرشه کشیده میشوند و صوت ایجاد میکنند.
بنابراین اگر هنگام آرشهکشی موی آرشه شما خیلی نرم باشد، صدای ایجاد شده نیز نرم و کرک مانند خواهد بود.
کالیفون باعث میشود که اصطکاک بین موی آرشه و سیمها بیشتر شود و صدای ایجاد شده هنگام آرشهکشی روی سیم، واضح و شفاف باشد.
وقتی با آرشه آغشته به کالیفون روی سیمها میکشیم دقیقا چه اتفاقی رخ میدهد؟
این مسئله ما را به یاد درس علوم میاندازد؛ اگر کف دستها را روی هم قرار بدهیم و آنها را به هم مالش دهیم، دستها به علت اصطکاک به وجود آمده، گرم خواهند شد. زمانی که آرشه را روی سیمها میکشیم نیز بین سیم و موی آرشه اصطکاک به وجود میآید و گرمای ایجاد شده از این اصطکاک موقتاً کالیفون روی آرشه را آب میکند و باعث میشود که موی آرشه چسبناکتر شود و به سیم گیر کند.
انواع کالیفون
کالیفونها میزان چسبندگی متفاوتی دارند. تفاوت آنها در طیف رنگی ( تیره یا روشن) که دارند مشخص میشود. باید بدانیم برای مثال کالیفونی که نوازندگان کنترباس استفاده میکنند، کاملا با کالیفون ویولونیستها متفاوت و به شدت چسبناک است. پس فقط درصورتی که کنترباس مینوازید از کالیفون مخصوص کنترباس استفاده کنید، زیرا اگر از کالیفون کنترباس روی آرشه ویولن استفاده کنید، صدای خوبی ایجاد نمیشود.
نکاتی برای استفاده از کالیفون
درمورد چگونگی کشیدن کالیفون روی موی آرشه؛ اولین کاری که باید انجام دهید، مطمئن شدن از سفت بودن موهای آرشه است.
هنگام کشیدن کالیفون روی موی آرشه باید این کار را به آرامی انجام دهید و حواستان باشد که کالیفون به پاشنه آرشه برخورد نکند و خراب نشود. همچنین زمانی که آن را در طول آرشه میکشید؛ با تمام موهای آرشه در تماس باشد.
لازم نیست که خیلی کالیفون را روی آرشه بکشید. در همین حد که هنگام آرشهکشی، صدای شفافی به دست آورید، (3 الی 4 بار) کافی است. پس اگر صدای به دست آمده از آرشهکشی شما خیلی نازک و کرک مانند است احتمالاً به کالیفون بیشتری احتیاج دارید و اگر صدای زمختی به دست آوردید، احتمالا مقدار کالیفون شما زیاد شده است، در این صورت لازم نیست روز بعد برای نواختن سازتان از کالیفون استفاده کنید.
هنگامی که تازه کالیفون را خریدهاید، سطح آن بسیار صیقلی و براق است. هرچقدر که از آن استفاده کنید، زبرتر و استفاده از آن راحت تر میشود.
اما هیچگاه برای اولین استفاده از کالیفون، خودتان آن را خراش ندهید. چون سطح آن دندانهدار میشود و میتواند باعث پاره شدن موهای آرشه شود. بنابراین برای بار اول هم، مثل دفعات دیگر از آن استفاده کنید. فقط ممکن است لازم باشد مدت زمان بیشتری این کار را انجام دهید.
دقت داشته باشید که کالیفون شکننده است. پس اگر روی زمین بیفتد خرد میشود و به دلیل چسبناک بودن، پاک کردن آن دردسر زیادی خواهد داشت. پس مراقب باشید!
اگر کالیفون شما جعبه دارد در آن را ببندید یا بعد از استفاده، درون جعبه قرارش دهید و اگر دستمال مخصوص برای محافظت دارد، آن را درون دستمال بپیچید.
آخرین و شاید مهمترین نکتهی استفاده از کالیفون این است که در آخر روز و بعد از پایان تمرینهای روزانه با یک دستمال تمیز، سیمها و دسته ساز را پاک کنید؛ زیرا باقی ماندن کالیفون روی سیمها و دسته ساز در طولانی مدت میتواند در نحوهی ارتعاش سیمها اختلال ایجاد کند و عمر سیمها را کوتاه کند. پس پاک کردن سیمها؛ باعث افزایش طول عمر آنها و داشتن صدایی واضحتر خواهد شد.