زمانیکه به دوئل فکر میکنیم، معمولاً تصویر آقایانی با تپانچهی قدیمی در قرن هجدهم به ذهنمان خطور میکند یا شاید هم دوئل شوالیهها در قرن دوازدهم. اما دوئل بین دو پیانیست که هرکدام برای بهتر بودن از دیگری و بدست آوردن پیروزی رقابت می کنند، چطور؟
یکی از بزرگترین دوئلهای پیانو، در سال 1800 در وین برگزار شد؛ در یک طرف «دانیل اشتایبلت» (Daniel Steibelt)، پیانیست مشهور آلمانی (که مدتهاست فراموش شده) بود و در طرف دیگر، «لودویگ وان بتهوون» (Ludwig van Beethoven) افسانهای. طبق روال معمول، دوئل توسط دو نجیبزاده حمایت میشد؛ پرنس «لوبکوویتز» (Lobkowitz) از اشتیبلت و پرنس «لیچنوکی» (Lichnowky) از بتهوون حمایت می کردند.
دانیل اشتایبلت (Daniel Steibelt) اولین نفری بود که باید اجرا میکرد. بداههنوازی او سرشار از جلوههای نمایشی بود؛ غرشی رعد آسا در گسترهی صوتی باس، فضایی طوفانی ایجاد میکرد و با پایان این اجرای طوفانی، حالا نوبت به بتهوون میرسید که اجرا کند. بتهوون با خود نتی از آهنگسازی اشتایبلت را آورد و برای سرگرم کردن مخاطبان، صفحهی نت را برعکس روبروی خود قرار داد و شروع به نواختن کرد، البته با اضافه کردن چند مورد به آن. بتهوون با انگیزهی تمسخر بیشتر اشتایبلت، طوفان شخصی خود را با تقلید از بداههنوازی اشتایبلت ایجاد کرد. علیرغم اینکه نمیدانیم بتهوون در این دوئل دقیقاً چهچیزی را اجرا کرد، اما میتوانیم با خیال راحت نتیجه بگیریم که اشتایبلت کاملاً شکست را احساس کرده است. او بیدرنگ از اتاق خارج شد و قول داد که دیگر هرگز به وین برنگردد. قولی که برای تمام زندگی به آن پایبند بود.
دوئلهایی از این دست، به کرات در سراسر اروپا اتفاق میافتاد. ولفگانگ آمادئوس موتزارت (Wolfgang Amadeus Mozart) با موزیو کلمنتی (Muzio Clementi) درگیر شد؛ از آنجایی که هر دو پیانیست عالی بودند، نتیجهی این دوئل نسبتا نامشخص ماند. گرچه کلمنتی در خفا به مهارت موتزارت پی برد و در اواخر زندگی اظهار داشت که: «تا آن زمان من هرگز نشنیده بودم کسی با چنین روح و ظرافتی بنوازد». صحبتهای موتزارت تعریفآمیز نیستند، او گفته: «کلمنتی ذوق و احساس کروتزر (Kreutzer – ویولونیست معاصر فرانسوی) را ندارد، او یک نوازندهی مکانیکی صرف است».
لیست دوئلها ادامه دارد؛ بتهوون با پیانیستهای دیگر رقابت میکند و فرانتس لیست (Franz Liszt) با سیگیسموند تالبرگ (Sigismond Thalberg).
به سرعت به قرن بیستم و دوئلهای نمایشیِ پیانیستهایی میرویم که برای سرگرمی با یکدیگر دوئل میکنند و با نوازندگان پیانوی رگ تایم، تجدید حیات میکنند. در سال 1933، بار Pat O’Brien’s در نیواورلئان به یک مرکز ثابت برای دوئل پیانیستها تبدیل شد. شیوهی این دوئلها با دوئلهای بتهوون متفاوت بود، زیرا مخاطبان میتوانستند برای موسیقیای که پیانیستها مینوازند، درخواست دهند.
اگر بیشتر از سال 1986 پیش برویم، زمانیکه کوچهی دالاس در دالاسِ تگزاس افتتاح شد؛ در این زمان، دوئل پیانو با موسیقی راک اند رول از سر گرفته شد.
امروزه، دوئل پیانو طرفداران زیادی دارد. تنها بیش از یکصد و پنجاه انجمن در ایالات متحده، به طور منظم دوئل پیانو برگزار میکنند و شرکتهای زیادی وجود دارد که به دنبال استخدام افرادی هستند که در این دوئلها شرکت کنند.
در اینجا میتوانید ویدئوی دوئلی بداهه را در نیواورلان (New Orleans) مشاهده کنید.
منبع: Pianist
ایول خیلی مفید بود