نتهای «فا دیز» و «سل بمل» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ آیا نتهای یکسانی هستند؟ «دو بکار» و «سی دیز» چطور؟
چنین سوالاتی نسلهاست که موزیسینهای مبتدی را دچار سردرگمی میکند. دو دیدگاه برای پاسخ به این سوالات وجود دارد؛ یکی از منظر صوتی و آکوستیکی و دیدگاه دوم از طریق تئوری موسیقی.
نتهای دیز در موسیقی چه نتهایی هستند؟
نتهای دیز نتهایی هستند که صدادهی آنها یک نیمپرده، بالاتر از نتهایی است که بین یا بر روی خطوط حامل نوشته میشوند.
- برای مثال؛ نت «سل» بر روی خط دوم حامل با کلید تربل (سل) نوشته میشود.
نت «سل دیز» همانند نت «سل» نشان داده میشود، با این تفاوت که یک علامت دیز (#) در سمت چپ آن قرار میگیرد. - علامت #، یک نماد جهانی برای نشان دادن نت دیز است. برای مثال، تصویر زیر نشان دهندهی نت «دو دیز» بر روی خطوط حامل با کلید سل است:
- شما همچنین میتوانید یک نت که از پیش دیز شده است را توسط نماد «دوبل دیز/ X» دوباره دیز کنید. در تصویر زیر، پس از نت «دو دیز»، نت «دو دوبل دیز» را آوردهایم؛
- تمامی کلاویههای سیاه بر روی صفحه کلید پیانو، میتوانند بهعنوان نتهای دیز (یا بمل) نتنویسی شوند.
- هر نتی میتواند دیز یا بمل شود؛ حتی کلاویههای سفید پیانو. برای مثال: نت «فا» که یکی از کلاویههای سفید پیانو است، میتواند بصورت «می دیز» نتنویسی شود. نت «ر» نیز (که یکی دیگر از کلاویههای سفید پیانو است) میتواند با عنوان «دو دوبل دیز» نتنویسی شود.
نتهای بمل در موسیقی چه نتهایی هستند؟
نتهای بمل نتهایی هستند که صدادهی آنها یک نیمپرده، پایینتر از نتهایی است که بین یا بر روی خطوط حامل نوشته میشوند.
- برای مثال: نت «سی» بر روی خط سوم حامل با کلید تربل قرار میگیرد.
|نت «سی بمل» نیز در همان جایگاه قرار دارد با این تفاوت که نماد بمل (♭) در سمت چپ آن قرار میگیرد. - علامت ♭، نماد جهانی برای نشان دادن نت بمل شده است. برای مثال، تصویر زیر نشان دهندهی نت «لا بمل» بر روی خطوط حامل با کلید سل است:
- شما همچنین میتوانید یک نت که از قبل بمل شده است را، با نماد «دوبل بمل/ ♭♭» دوباره بمل کنید. در تصویر زیر نت «لا بمل» و بعد از آن نت «لا دوبل بمل» را نشان دادهایم؛
- تمامی کلاویههای سیاه بر روی صفحه کلید پیانو، میتوانند بهعنوان نتهای بمل یا (دیز) نتنویسی شوند.
- هر نتی میتواند دیز یا بمل شود؛ حتی کلاویههای سفید پیانو. برای مثال: نت «سی» که یکی از کلاویههای سفید پیانو است، میتواند بصورت «دو بمل» نتنویسی شود. نت «ر» نیز (که یکی دیگر از کلاویههای سفید پیانو است) میتواند با عنوان «می دوبل بمل» نتنویسی شود.
تفاوت نتهای دیز و بمل
به دیزها و بملها علامتهای تغییر دهنده (Accidentals) گفته میشود. این علائم نشان دهندهی تغییرات در نتهای طبیعی (Natural) همچون «دو»، «ر» و «سی» هستند.
میخواهیم از دو منظر آکوستیکی و تئوری موسیقی، این علائم را بررسی کنیم:
برای مثال بیایید دو نت را درنظر بگیریم: نتهای «ر دیز اکتاو چهارم پیانو/ D#4» و «می بمل اکتاو چهارم/ Eb4».
از نظر آکوستیکی، هردوی این نتها یکسان هستند؛ هر دوی آنها امواج صوتی ارتعاشی با فرکانس 311.13 هرتز را در کوک استاندارد ساز نشان میدهند. به این ترتیب اگر قرار باشد که این دو نت را بر روی پیانو بنوازید، دقیقا یک کلاویه را خواهید نواخت. این دو نت از نظر آکوستیکی دقیقا یکسان هستند و کسی با گوش مطلق هم نمیتواند بگوید که یکی نت «ر دیز» بوده و دیگری «می بمل».
از نظر تئوری موسیقی، بر اساس اینکه نت در چه گامی قرار گرفته باشد، «ر دیز» یا «می بمل» نامیده میشود. موسیقی غربی در گامهای دیزدار و بملدار تقسیمبندی میشود.
- گام «دو ماژور» جزو هیچکدام از گامهای دیزدار یا بملدار قرار نمیگیرد، زیرا هیچ علامت تغییر دهندهای در خود ندارد و تنها از نتهای طبیعی تشکیل شده است. (این موضوع برای گام مینور نسبی آن، یعنی گام «لا مینور»، نیز صادق است.)
- میتوانیم از گام «دو ماژور» شروع کرده و با حرکت در «دایرهی پنجمها»، در جهت عقربههای ساعت، گامهای دیزدار را مشاهده کنیم: «سل ماژور»، «ر ماژور»، «لا ماژور»، «می ماژور»، «سی ماژور»، «فا دیز ماژور» و «دو دیز ماژور». بعلاوه، مینور نسبی این گامها نیز در دستهی گامهای دیزدار قرار دارند: «می مینور»، «سی مینور»، «فا دیز مینور»، «دو دیز مینور»، «سل دیز مینور»، «ر دیز مینور» و «لا دیز مینور».
- اگر از گام «دو ماژور» شروع کنیم و در خلاف جهت عقربههای ساعت در این دایره حرکت کنیم (دایرهای با فواصل چهارم)، گامهای بملدار را مشاهده میکنیم: «فا ماژور»، «سیبمل ماژور»، «میبمل ماژور»، «لا بمل ماژور»، «ربمل ماژور»، «سلبمل ماژور» و «دو بمل ماژور». همانند گامهای دیزدار، مینور نسبی گامهای بملدار نیز دارای بمل هستند: «ر مینور»، «سل مینور»، «دو مینور»، «فا مینور»، «سیبمل مینور»، «میبمل مینور» و «لابمل مینور».
به عنوان یک قانون کلی؛ گامهای بملدار دارای علامت تغییردهندهی بمل و گامهای دیزدار دارای علامت تغییردهندهی دیز هستند. بنابراین اگر بخواهیم به مثال پیشین خود بازگردیم، به طور مرسوم، «ر دیز» در گامهای دیزدار همچون «می ماژور» یا «سی ماژور» ظاهر میشود و «می بمل» در گامهای بملدار همچون «لابمل ماژور» یا «دو مینور».
در آخر کدام دیدگاه اهمیت بیشتری دارد؟ دیدگاه آکوستیک یا تئوری موسیقی؟
در نهایت، دیدگاه آکوستیک مهمتر است، زیرا شنوندگان آن را تجربه میکنند. شنونده اهمیتی نمیدهد که در نوشتار قطعهی موسیقی D#4 (ر دیز) نوشته شده باشد یا Eb4 (می بمل)، او همان فرکانس صوتی را از صندلی خود در بین تماشاگران خواهد شنید و در پایان، این مهمترین چیز در مورد موسیقی است: اینکه برای مخاطبان چگونه به نظر میرسد.
منبع: MasterClass
-
پیانو تاشو Blackstar مدل Carry-On 88-Key Folding WH7,200,000 تومان
-
کتاب ۵ +۸۰ نوای ماندگار برای پیانو260,000 تومان
-
کتاب گنجشکها: آموزش گیتار برای کودکان (جلد اول و دوم)200,000 تومان
-
کتاب ملودیهای آشنا – جلد اول120,000 تومان