اگر از علاقهمندان بتهوون هستید یا به موسیقی کلاسیک و به طور کلی به موسیقی علاقه دارید، و اگر خود را مخاطب جدیتر موسیقی میدانید پس گوش دادن به آثار بتهوون برای شما یک ضرورت به شمار میآید. ممکن است از خود پرسیده باشید که گوش دادن به آثار بتهوون را از کجا باید شروع کرد؟ سایت Classic FM یک راهنمای کوتاه برای آشنایی با حال و هوای سمفونیهای بتهوون در اختیار ما گذاشته که با استفاده از آن میتوانیم تصمیم بگیریم که کدام یک از آن ها را اول گوش کنیم!
سمفونی شمارهی یک
چهار موومان دارد و مدتزمان آن حدود ۲۵ دقیقه است.
اگر بهدنبال بتهوون انقلابی هستید احتمالا او را در این سمفونی پیدا نخواهید کرد. او هنگام نوشتن این قطعه فقط ۲۵ سال داشت. پس طبیعی است که هنوز زبان خود را بهطور کامل پیدا نکرده باشد. اگرچه علاوه بر اشاراتی که در این قطعه به هایدن و موتسارت دارد (حتی در پایان، رسما یکی از تمهای هایدن را استفاده میکند) میتوانیم رد پای آشکاری از بتهوون ناآرام و پرشوری که میشناسیم و دوستش داریم ببینیم. تغییرات سریع شدت صدا، انرژی انفجاری و تجربهی عجیب یک شروع امیدوارکننده (شروع آزاد موومان چهارم را بشنوید.) این سمفونی در سال ۱۸۰۱ منتشر شده است.
سمفونی شمارهی دو
چهار موومان دارد و مدتزمان آن حدود ۳۵ دقیقه است.
همه چیز در حال پیشرفت است. در این مرحله، تیکهای بتهوون کمکم معنا میدهند و جور در میآیند. یعنی با یک شروع دراماتیک و گستاخانه و رشتههایی سریع و برق آسا مواجه هستیم و سپس در موومان دوم، لحظات کاملا غم انگیزی وجود دارد. البته افسرده خواندن بتهوون کاملا اشتباه است. در حقیقت او میلی به آشکار کردن حساسیتهای روح لطیف خود دارد. این موومان حدود ده دقیقه است و میتوانید با خیال راحت و سر حوصله به آن گوش کنید.
سمفونی سوم (سمفونی اروئیکا)
چهار موومان دارد و مدتزمان آن حدود ۵۰ دقیقه است.
اینجا همانجایی است که قضیه جالب میشود. منظور از جالب شدن این است که در اینجا گویی کتاب قانون به شیوهای انقلابی و سیاسی به دست یک نابغهی ناشنوا به آتش کشیده میشود. همگان بر سر این توافق دارند که سمفونی سوم همه چیز را تغییر داده و جرقهی آغاز دورهی رمانتیک در موسیقی بوده است. به صدای خش دار آن در شروع گوش کنید. او مسخره بازی در نمی آورد. سپس به موومان حماسی می رسیم و در اینجا می توان بتهوون کلاسیک را شنید. نکته ی انقلابی یا سیاسی این سمفونی هم این است که آن را به ناپلئون تقدیم کرد و البته پس از آنکه ناپلئون خود را امپراتور فرانسوی ها نامید بتهوون از کار خود پشیمان شد و این تقدیم را پس گرفت.
سمفونی چهارم
مشکل این بود که بعد از سمفونی اروئیکا هر اثر دیگری ناگزیر دلسردکننده میشد. هرچقدر سمفونی سوم از همان آغاز خود گستاخانه، پرشور و حرارت و افسارگسیخته بود چهارمی رامشده و بیحوصله بود. البته این به معنای آن نیست که چیزی برای لذت بردن وجود ندارد. درواقع در این سمفونی بخشی از نوشتهی دل انگیز و تاثیرگذار بتهوون را مشاهده می کنیم. ممکن است با شنیدن موومان دوم فکر کنیم که چقدر آرام است اما بعد از چندین بار گوش دادن می بینیم این یک شاهکار اندوهناک است. این سمفونی چندان که باید مورد توجه واقع نشد و این بهدلیل آن است که بخشی از میزان توجهی که میبایست مبذول آن میشد به سمت سمفونی سه و پنج روانه شد.
سمفونی پنجم
چهار موومان دارد و مدتزمان آن حدود ۳۵ دقیقه است.
این سمفونی از جمله معدود کارهایی است که در طول تاریخ با چند نت اول خود تعریف می شود. درواقع آن هشت نت اول و شیوه ی نواختن آن ها به یک چالش موسیقایی تبدیل شده است. بر سر سرعت نواختن آن ها توافقی وجود ندارد. اما همینکه آنها را بشنوید متوجه یک چیز پیروزمندانه و فاتحانه می شوید. موومان اول را خواهید فهمید، اما در ورای آن هم چیزهایی برای کشف کردن هست. هیجانهایی در موومان چهارم در انتظار شما است.
سمفونی ششم
پنج موومان دارد و حدود ۴۰ دقیقه طول میکشد.
اگر در تعلق بتهوون به دورهی رمانتیک تردیدی هم وجود داشته باشد با وجود این سمفونی کاملا برطرف می شود. علاوه بر این، بتهوون سمفونی شش را به تمامی از طبیعت الهام گرفته بود. او عاشق گشت و گذار در طبیعت بود و می خواست این موضوع را در سمفونی شش نشان بدهد. گوش دادن به این موسیقی مانند قدم زدن در بیرون شهر است. بنابر این در موومان دو زمزمهی جویبارها و صدای پرندگان را میتوان شنید. رقص روستایی در موومان سوم و یک طوفان در موومان چهارم.
سمفونی هفتم
چهار موومان دارد و مدتزمان آن حدود ۴۰ دقیقه است.
بتهوون در این مقطع از زندگیاش بدون وقفه مشغول بیرون دادن آثار موسیقایی بود. گویی که نمیتوانست با سمفونیهایش سخنی را که میخواهد بگوید. همانطور که انتظار میرفت بازخوردهایی که بتهوون از سمفونی هفتم گرفته بود همه مثبت بود. در حقیقت وقتی برای اولین بار این سمفونی در سال 1813 پخش شد، جمعیت آن قدر هیجانزده شده بودند که درخواست دوباره شنیدن موومان دوم را داشتند. کیفیت عجیب و غریب این موومان آن را به یکی از کارهای سمفونیک محبوب بتهوون تبدیل کرده است.
سمفونی هشتم
چهار موومان دارد و حدود ۲۶ دقیقه است.
سمفونی هشتم در میان آثار بتهوون یک چیز تحفه و نادری است. این اثر به وضوح یکی از آثار مورد علاقه ی بتهوون است (بتهوون آن را سمفونی کوچک من در فا خطاب می کرد). این سمفونی یک تم شادی بخش دارد . بتهوون آن را در مدت چهار ماه ساخته و معتقد بود از سمفونی هفت بهتر است! (بتهوون اصلا طرفدار مخاطبانش نبود!) اما در نخستین اجرایش واکنش های مثبتی دریافت کرد. پیشنهاد می شود موومان اول این سمفونی را با صدای بلند گوش کنید. با این روش می توانید درکی واقعی از گستره ی پویایی بتهوون در این مقطع از زندگی به دست آورید.
سمفونی نهم
چهار موومان دارد و حدود ۷۰ دقیقه است.
سمفونی نهم بتهوون را باید یک وحشی درنده خو دانست! اما در عین حال بهترین و ارزشمندترین سمفونی او است. این سمفونی از آغاز نخستین موومان از سرگردانی بی هدف به فروپاشی عظیم می رود و در پایان به یک شکوه در قالب اجرای کورال میرسد.
در هر قسمتی از این سمفونی حماسی، یک لذت وجود دارد. پس در هر حالتی که دارید به این سمفونی گوش می دهید به یاد آورید که خالق این صداها کسی است که بهروایتی کاملا ناشنوا بوده است!
منبع
Classic FM
برای آشنایی بیشتر با زندگی بتهوون و آثار او میتوانید این مطالب را در مجله پیانو باربد مطالعه کنید:
دربارهی سمفونی نهم بتهوون چه میدانیم؟