اگر «جان هاوکینز» (John Hawkins) را گوگل کنید، میبینید که این نام سرچ بالایی داشته؛ اولین فرد با نام «جان هاوکینز» که با آن روبرو می شوید، فرماندهی نیروی دریایی، بازرگان و دریانورد قرن شانزدهم است. سپس، بازیگر انگلیسی که بیشتر با نام «جک هاوکینز» شناخته میشود و بهدلیل بازی در نقش نظامیان مشهور شد. لیستی از وکلا، ورزشکاران و شرکتهای مصالح را نیز در ادامه خواهید دید. در این میان نام «جان آیزاک هاوکینز» (John Isaac Hawkins)، مخترع و مهندس عمران قرن 18 و 19 پنهان شده. این فرد در کنار کار خود در زمینهی اختراع مداد مکانیکی، مخترع پیانو دیواری مدرن بود. جان هاوکینز در سال 1772 در «سامرست» متولد شد. پدرش ساعت ساز بود. جان تا سال 1790، در حال تحصیل در رشتهی داروسازی و فیلتراسیون شیمیایی در ایالات متحده بود. در سالهای اولیهی قرن نوزدهم، هاوکینز به انگلستان بازگشت و موزهای از اختراعات مکانیکی مفید ایجاد کرد. از این زمان به بعد، هاوکینز اختراعات گستردهای را ثبت کرد؛ از روش تصفیهی قند گرفته تا فیلتراسیون آب و ایجاد تفنگ بخار.
این مخترع چگونه پیانو دیواری مدرن را خلق کرد؟
در ابتدا باید بگوییم که ایدهی قرار دادن سیمهای پیانو بهصورت عمودی، از سالها قبل وجود داشته است؛ مهندس ایتالیایی، «دومنیکو دل ملا» (Domenico Del Mela)، مکررا بهعنوان مخترع پیانوی ایستاده، برای پیانویی که در حالت عمودی قرار داد، در نظر گرفته میشود. با این وجود، از آنجا که سیمهای این پیانوها از کلاویهها شروع میشدند، بسیار بلند بودند. بهدلیل بلند بودن این سازها نام Giraffenflügel روی آنها قرار گرفت.
هاوکینز با نبوغ خود سیمها را از زمین شروع کرد و ارتفاع ساز را کاهش داد. بهعلاوه یک قاب آهنی کامل و یک ساوندبرد به ساز اضافه کرد. این ویژگیها در کنار هم، سازی جمع و جورتر و صدایی قابل قبول ایجاد کردند.
این پیانوی ایستاده (دیواری) که در تصویر بالا مشاهده میکنید، توسط «جان آیزاک هاوکینز» در فیلادلفیا، پنسیلوانیا در سال 1801 ساخته شده است. هاوکینز یک پیانوی کوچک و ایستاده را با یک صفحه کلید تاشو ثبت اختراع کرد که پیانوی Smithsonian نمونهی آن است. در Claviol؛ از مکانیزمی استفاده شده که سیمها را خم کرده و به یک مهره روی یک میلهی رشتهای متصل میسازد و در گسترهی باس آن، از فنر به عنوان سیم استفاده میشود. تنها سه عدد از این سازها باقی ماندهاند. این پیانو با شماره سریال 6، دارای محدودهی FF-f3، اکشن عمودی هاوکینز، چکشهای نمدی (در اصل چرمی)، سیمهای دوتایی، دو عدد پدال (Moderator و Swell که دریچهی زیر کیبورد را باز میکند)، قاب چوبی با میلههای آهنی در پشت ساوندبرد و یک روکش چوبی ماهاگونی با دستههای حمل فلزی است.
در ادامهی قرن نوزدهم، فناوری پیانوی ایستاده پیشرفت بیشتری کرد؛ «رابرت وورنوم» (Robert Wornum)، مخترع انگلیسی دیگر، اکشن «Tape Check» را به این ساز اضافه کرد. این اکشن، کیفیت صدای پیانوها را تا حد زیادی بهبود بخشید. یکی از نتایج مکانیسمهای جدید، فنری است که به چکش کمک میکند تا به جای تکیه بر وزن کلیدها، به حالت استراحت خود برگردد. در سال 1812، پیانوی ایستاده محبوبیت زیادی پیدا کرد. در سال 1812 در نشری از Repository of Arts، تقاضای زیادی برای این ساز ذکر شد، چراکه «ساز از درجه اعتبار بالایی برخوردار بود.»
امروزه نیز پیانو دیواری (ایستاده) بسیار محبوب است. بسیاری از افرادی که روزگاری آرزوی داشتن پیانو را داشتند، اکنون میتوانند یکی از آنها را در اتاق نشیمن خود داشته باشند. پیانو دیواری بیش از دویست سال است که یک قهرمان واقعی برای پیانیستها بوده.
منابع: Pianist ، Americanhistory