موسیقی تاثیر شیمیایی قوی و اعتیاد گونه ای در مغز ما ایجاد میکند. اما فقط ما انسان ها نیستیم که تحت تاثیر موسیقی هستیم و آن را دوست داریم. دانشِ تأثیر موسیقی بر حیوانات و حتی گیاهان، واقعیتی شگفتانگیز را آشکار میکند:
موسیقی فقط شکلی از هنر نیست بلکه اساساً نیروی طبیعت است.
پرندگان و موسیقی
حیوانات میتوانند انواع صداها را تولید کنند، اما بعید است که آنها این صداها را “موسیقی” در نظر بگیرند. علم به ما میگوید، پرندگان با آواز خواندن به دیگر پرندگان هشدار میدهند تا قلمرو خود را حفظ کنند یا تلاش میکنند تا جفتی را جذب کنند.
ما موسیقی می شنویم، اما احتمالا پرندگان چیزی را بشنوند که بیشتر در راستای هدف بقا باشد تا یک “ملودی”
قناریها ظاهرا از روی شادی آواز میخوانند، جغدها به وضوح به موسیقی واکنش هماهنگ نشان میدهند. ظاهراً موتزارت پرنده ای داشت که قطعات کوتاهی را برای او تکرار می کرد.
ویدئو جغد درکلیسا
حیوانات و ترجیح موسیقایی
اما گذشته از موسیقی پرندگان، حیوانات نیز وقتی به موسیقی بین گونهای و انسانی گوش میدهند، احساس همدلی میکنند و واکنششان به احساسات و رفتار ما شبیه است.
تنها انسانها هستند که آهنگ میسازند و اجرا میکنند تا از آن لذت ببرند، احساسات خود را با دیگران تقسیم کنند یا تبلیغات مؤثرتری داشته باشند. اما به نظر می رسد بسیاری از حیوانات نیز از آن « لذت » میبرند.
گاوها، زمانی که موسیقی در انبار شیردوشی آنها پخش می شود، شیر بیشتری تولید می کنند.
گربه ها عاشق موسیقی هستند به خصوص موسیقی کلاسیک و موسیقی هارپ
عنکبوت های شکارچی سولوهای معروف فرانسوی را دوست دارند و کلاسیک را بیشتر از همه.
طوطی ها موسیقی جاز از نیواورلئان و همچنین گیتار کلاسیک را دوست دارند.
بعضی از انواع مارمولک و مار هم ترجیحات موسیقایی دارند.
و سگ ها به راحتی با جریان حرکت می کنند.
اثرات مثبت موسیقی بر حیوانات
محققان دریافتند که موسیقی کلاسیک در لانه سگها باعث کاهش اضطراب در سگ ها میشود و به آنها کمک می کند بیشتر بخوابند و کمتر پارس کنند. از سوی دیگر، هوی متال باعث میشود سگها بیشتر پارس کنند، کمتر بخوابند و لرزش شدیدی داشته باشند که همگی نشانههای یک متالهد واقعی است مشابه آنچه در انسان رخ میدهد.
گاوها نیز مانند سگها موسیقی کلاسیک را ترجیح میدهند. آهنگهای آهسته (موسیقی زیر 100 ضربه در دقیقه) باعث میشوند گاوها شیر بیشتری تولید کنند و موسیقی سریع (موسیقی بیش از 120 ضربه در دقیقه) باعث میشود شیر کمتری تولید کنند. اما صرف نظر از افزایش تولید شیر، گاوها کاملاً در مورد موسیقی انسانی کنجکاو هستند.
برای دههها، صنعت کشاورزی میدانست که سبکهای خاص موسیقی باعث میشود گاوهای شیری شیر بیشتری تولید کنند و سلامت کلی بهتری داشته باشند.
مطالعات در دانشگاه لستر از دههی ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰ نشان داده است که موسیقی کلاسیک واکنش مثبت بیشتری در گاوهای شیری برمیانگیزد، در حالی که آهنگهای رپ و هیپ هاپ واکنش کمتری ایجاد میکنند.
گربهها و موسیقی
گربهها معمولا سازهای بادی را دوست ندارند و به نظر میرسد که سازهای زهی را ترجیح میدهند، احتمالاً به این دلیل که آرام تر هستند. گوش گربه ها به صداهای بلند بسیار حساس است.
جالب است که حیوانات یک گونهی واحد هم میتوانند به موسیقی واکنش متفاوتی نشان دهند. مثلا یک گربه هنگام نواختن چنگ، آن را کاملا نادیده میگیرد و دیگری به منبع صدا نزدیک میشود و با آرامش، در حوالی آن مینشیند.
بهطور کلی میتوان گفت اگر موسیقی خشن یا سخت به نظر برسد احتمالاً حیوان را مبهوت کرده و به نوعی دیوانه میکند، اگر نرم و بسیار سبک باشد، حیوان ممکن است واکنش خوبی نشان دهد هرچند بیشتر حیوانات ممکن است حتی اهمیتی ندهند.
دولفینها و موسیقی
دولفینها حیوانات باهوشی هستند. دلفین ها حیوانات بسیار باهوشی هستند. آنها پیوندهای اجتماعی محکمی دارند، همواره به استفاده از ابزارها و حتی سوگواری مردگان خود مشهور بودهاند. آنها می توانند لیستی از اشیاء را حفظ کنند، روتینها را یاد بگیرند، و برای سرگرمی با ماهی پفکی بازی کنند.
موسیقی مورد علاقهی دولفینها، موسیقیهایی با فرکانس بالا و صدای زیر است. موسیقیهایی که نوازنده با سازهایی مثل فلوت و فلوت پیکولو مینوازد.
موشها و موسیقی
در زمینهی علاقه ی موشها به موسیقی تحقیقی انجام شد که آیا موشها، موتزارت را ترجیح میدهند یا نوعی از موسیقی مدرن. درست است که موش ها نمی توانند پرسشنامه ای را پر کنند یا نظر خود را اعلام کنند، اما محققان روشی مبتکرانه برای ارزیابی اولویت های آن ها کشف کردند.
آنها هر موش را به تنهایی در قفسی با کف لولایی قرار دادند. وقتی موش در یک طرف قفس ایستاده بود، موسیقی موتزارت روشن شد. وقتی موش به طرف دیگر رفت، موتزارت خاموش شد و موسیقی مدرن روشن شد. در این آزمایش متغیرهایی مثل آب و غذا هم کنترل شدند.
نتیجه این بود که موش ها ترجیح دادند زمان بیشتری را صرف گوش دادن به موتزارت کنند!
همچنین مشاهده شده که شامپانزهها و برخی دیگر از بستگان اجدادی ما، با برخورد اشیائی مثل چوب یا سنگ، صداهای ضربی تولید میکنند اما آیا این موسیقی است؟ خب به نظر می رسد آنها از انجام آن « لذت » می برند، پس شاید اینطور باشد.
همچنین میتواند راهی برای از تخلیه انرژی اضافی یا ناامیدی باشد، درست همانطور که ما انسانها به همین روش عمل میکنیم هرچند شاید ما هرگز نفهمیم که آنها واقعا چقدر و چطور موسیقی را “درک” می کنند.