نوروز نیز مانند سایر آیین‌ها و سنت‌ها، موسیقی مخصوص به خود را دارد. اجرای موسیقی در هنگام نوروز که آن را نوروزخوانی می‌گویند پیشینه‌ای کهن دارد. از زمان‌های دور، نوروزخوان‌ها قبل از شروع فصل بهار مانند دوره‌گردها به محل‌ها و روستاهای مختلف می‌رفتند و با خواندن شعر و آوازهایی با موضوع بهار از مردم انعام و هدیه می‌گرفتند. این اشعار گاهی با مضامین مذهبی آمیخته می‌شد. یعنی نوروزخوان‌ها در بخشی از شعر و آواز خود امامان و شخصیت‌های مذهبی را مدح می‌کردند. بر اساس منابع تاریخی، پیش از اسلام نیز نوروزخوانی در کنار توصیف بهار و زیبایی‌هایش با ستایش اهورامزدا و همچنین ستایش پادشاهان همراه بوده است. پس از ورود اسلام نوروزخوان‌ها در کنار ستایش فصل بهار به ستایش امامان و بزرگان دین پرداختند. به اعتقاد برخی مورخان، این امر دلیل مهم ماندگاری رسم نوروزخوانی از روزگار پیش از اسلام است.
امروزه به‌طور خاص در خطه‌ی مازندران و گیلان رواج دارد.
«نوروز خواني در مناطق مختلف با نام‌هاي نوروز نو سال، امام خواني، بهار خواني، نوروز نامه و… معروف است.»
نوروز خواني‌ها را می‌توان از نظر مضمون و نحوه‌ی اجرا، به بخش هاي مختلفی تقسیم کرد:
۱- امام خواني: تقريباً در تمام نمونه هاي شنيده شده، نوروزخوان از مدح معصومين و امامان، كار خود را آغاز مي كند. ذكر ۱۲ امام و خصوصيات آنان، در اغلب نوروزي ها مشاهده مي شود. در ميان برخي از روايتها، ذكر امام حسين(ع) و مصائب او و خاندانش، مفصل تر، تشريح شده است. «در برخي مناطق، در پايان اين بخش از برخي داستانها و روايتها نظير قصه آدم و حوا، حضرت ابراهيم و… نيز استفاده مي شود.» در اين مورد، مؤلف شالوده هاي اساطيري شاهنامه به داستانهاي آفرينش در جشن سال نو، در ايران و بين النهرين، اشاره مي كند.(۱۳)
۲- توصيف خواني: وصف بهار و طبيعت، رستخيز زمين و ستايش پاكي و نيكي، بخش ديگري از آيين نوروز خواني است. معمولاً اين بخش با تغيير ملودي همراه است. ستايش و توصيف بهار و طبيعت، ممكن است توسط ترجيع خوان ها، در ميان بخش هاي ديگر نيز خوانده شود.
۳- مدح خواني، هجوخواني: اين مرحله كه به انعام و خلعت مي انجامد، امكان ادامه طنز، هجو، ستايش و مدح را براي نوروز خوان فراهم مي آورد. دريافت انعام، مدح و عدم آن، هجو و سخره را براي صاحب خانه به دنبال دارد. اين مراحل در تمام نواحي دو سوي البرز رايج است ؛به استثناي هدم مرحله هجو و طنز يك ويژگي محسوب مي شود. در آيين نوروزخواني، مرحله پاياني يعني مدح و ذم، ويژگيهاي قابل توجهي را در آوازهاي مربوط به آن پديد آورده كه قابل بررسي است.
-بداهه پردازي: موقعيت اجرا، شرايط و مكان اجراي آيين و نحوه انعام صاحب خانه، نوروز خوان را در شرايطي قرار مي دهد تا با توجه به موارد ذكر شده، اجراي خود را با شرايط تطبيق دهد. حافظه قوي، توان اجرايي و بداهه سرايي، به خصوص در زمينه خلق شعر مناسب، از ويژگيهاي مهم يك نوروز خوان است.