موسیقی آوازی کلاسیک در اشکال مختلفی، از جمله؛ اپرا، کانتاتا و اوراتوریو ظاهر می‌شود. در این سبک‌ها، یک فرم موسیقی به نام آریا جاسازی شده که قاب نمایشی برای تکخوان آواز کلاسیک است.
آریا (Aria) در موسیقی چیست؟
آریا یک فرم موسیقی کلاسیک است که برای یک صدای انفرادی ساخته شده. آریاها عموما در یک اثر موسیقی بزرگتر، مانند اپرا، وجود دارند و ممکن است با سازها یا ارکستر کامل همراه شوند.
تاریخچه‌ای مختصر از «آریا» در موسیقی
- 1300-1500: قدمت آریا به موسیقی قرون وسطی در قرن چهاردهم بر می‌گردد؛ در آن زمان این اصطلاح به سبک خاصی از آواز اشاره می‌کرد. در دوره‌ی رنسانس قرن شانزدهم؛ آریاها با اشکال آوازی رایج آن زمان از جمله مادریگال‌ها و شعرهای استروفیک مرتبط بودند.
- 1600–1700: در قرن هفدهم آریا در اپراهای باروک رایج بود؛ روندی که توسط آهنگسازانی مانند «ژان باتیست لالی» (Jean Baptiste Lully) فرانسوی هدایت می‌شد. در قرن هجدهم آهنگسازان دوره‌ی کلاسیک، مانند؛ «الساندرو اسکارلاتی» (Alessandro Scarlatti) ایتالیایی و «ولفگانگ آمادئوس موتسارت» (Wolfgang Amadeus Mozart) اتریشی، به ساخت شهرت محبوبشان بر روی اشکال مختلف این فرم در اپراهای کمیک، اپراهای نمایشی و کانتاتا کمک کردند.
- 1800 تا به امروز: دوران رمانتیک قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برخی از پرنمایش‌ترین آریاهای موسیقی کلاسیک را به وجود آورد. آهنگسازان اپرای ایتالیایی؛ «جواکینو روسینی» (Gioachino Rossini)، «جوزپه وردی» (Giuseppe Verdi) و «جاکومو پوچینی» (Giacomo Puccini) آریاهای اپرایی را نوشتند که هنوز در اپراهای کامل و به عنوان بخشی از رسیتال‌های آوازی اجرا می‌شوند. «ریچارد واگنر» (Richard Wagner) آهنگساز آلمانی نیز در اپراهایش از آریا استفاده کرد. آریاها هم‌چنان یک عنصر اساسی در ساختار اپرا، از جمله آثاری که امروزه سروده شده‌اند، هستند.
7 نوع «آریا»
تمام آریاها دارای یک ملودی برای صدا هستند، اما انواع مختلف آن دارای ویژگی‌های اصطلاحی متفاوتند:
- آریا دا کاپو (Da capo): شکل تزئینی آریا باروک به شکل سه‌تایی (A -B -A) است؛ یک موضوع اصلی در گام پایه در بخش A ایجاد می‌شود، یک قسمت جدید در بخش B در گام دومینانت (برای گام‌های ماژور) یا ماژور نسبی (برای آریاهایی که گام مینور دارند) ساخته شده و سپس تم اصلی در بخش ریتورنلو (بازگشت کوچک/ ritornello) باز می‌گردد.
- آریا پارلانت (parlante): یک آریا به سبک گفت و شنود است که ارتباط تنگاتنگی با اجرای آوازی رسیتاتیف (recitative/ رسیتاتیو/ گفت‌آواز) دارد.
- آریا دی براوورا (di bravura): آریای شجاعت؛ اغلب به یک صدای سوپرانوی قهرمانانه در اپرای سِریا (اپرای دراماتیک) داده می‌شود.
- آریا بوفا (buffa): آریای کمدی است که اغلب توسط صدای باس یا باریتون در اپرای بوفا (اپرای کمیک) اجرا می‌شود.
- کابالتا (Cabaletta): یک آریای چند‌بخشی محبوب در اپرای ایتالیایی است که تقریبا مانند یک آهنگ مستقل عمل می‌کند.
- کنسرت آریا (Concert aria): یک کنسرتو آوازی مستقل، اغلب با همراهی ارکستر، که به عنوان یک قطعه‌ی نمایشی برای یک خواننده‌ی مجرب عمل می‌کند.
- آریتا (Arietta): یک آریا به شکل کوتاه است که در یک اپرا، کانتاتا، اوراتوریو یا به عنوان یک قطعه‌ی مستقل وجود دارد.
5 نمونه از آریاهای سنتی
آریاها قرن‌ها به تعریف موسیقی آوازی کلاسیک کمک کرده‌اند، در زیر نمونه‌های قابل توجهی از آن‌ها را در دوره‌های مختلف آورده‌ایم؛
- Tamerlano توسط George Frideric Handel: اپرای ایتالیایی غنی توسط هندل، آهنگساز آلمانی که در انگلستان زندگی و کار می‌کرد. (1719)
- Demetrio (Cleonice) توسط Christoph Willibald Gluck: اپرای سریای دوران کلاسیک با تعداد بسیاری آریای قابل توجه. (1742)
- “Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen”از «فلوت سحر‌آمیز» توسط Wolfgang Amadeus Mozart: این آهنگسازی موتزارت که با نام «ملکه‌ی شب/ Queen of the Night» شناخته می‌شود، مظهر یک آریای اپرایی است. (1791)
- Ah! perfido توسط Ludwig van Beethoven: یک آریای مستقل که از دیدگاه یک عاشق پریشان اجرا می‌شود. بتهوون آهنگساز اپرا نبود، بنابراین این نمونه‌ای نادر از آهنگسازی آریا در کانن اوست. (1796)
- “Casta diva” از Norma توسط Vincenzo Bellini: اپرای Norma اثر بلینی، کابالتا (cabaletta) را در خود جای داده؛ یک آریا به‌عنوان قابی نمایشی برای یک الهه‌ی اپرایی. (1831)
منبع: Masterclass
