فیلم پالپ فیکشن: موسیقی پاپ (مردم پسند) به عنوان موسیقی فیلم

درک دلبستگی شخصی تارانتینو، فیلمساز پالپ فیکشن، به فرهنگ و موسیقی پاپ و مدرن، کلید اصلی درک موسیقی فیلم پالپ فیکشن است. اما از آنجایی که اصطلاح موسیقی پاپ بسیاری از سبک‌های موسیقی از جمله، راک، ترنس، بلوز، رپ و اپرا راک را در برمی‌گیرد، شاید تعریف دقیقی برای آن نتوان یافت.

موسیقی پاپ چیست؟

موسیقی پاپ یکی از سبک‌های موسیقی است که کاملا از موسیقی کلاسیک، موسیقی هنری و موسیقی فولک متمایز است. اما از آنجایی که اصطلاح موسیقی پاپ بسیاری از سبک‌های موسیقی از جمله، راک، ترنس، بلوز، رپ و اپرا راک را در برمی‌گیرد، شاید تعریف دقیقی برای آن نتوان یافت. سایمون فریت، منتقد موسیقی و جامعه‌شناس متخصص موسیقی مردم‌پسند (پاپ) می‌گوید:

موسیقی پاپ بیشتر به عنوان یک صنعت شناخته می‌شود تا هنر

مشخصه موسیقی پاپ یک عنصر ریتمیک سنگین در زیر است که معمولا توسط دستگاه‌های تقویت‌کننده اجرا می‌شود و ملودی اصلی بر این ریتم غالب است. ترانه پاپ هم‌‌چنین به ترانه‌های محبوبی که مردم به زمزمه کردن آن‌ها علاقه دارند هم اطلاق می‌شود. موسیقی پاپ از دهه پنجاه آغاز شد. در دهه ۱۹۶۳ گروه بیتلز (بیتل‌ها) موسیقی پاپ را متحول کردند و طوری معروف شدند که پنج ترانه پر فروش تمام چارت‌های آمریکا متعلق به بیتلز بود.

تارانتینو و موسیقی پاپ

کوئنتین تارانتینو یکی از غیر متعارف‌ترین فیلم‌سازان سینمای آمریکا است که در دهه نود ظهور کرد. موقعیت تارانتینو در سینمای امروز آمریکا مثل موقعیت اورسن ولز در سینمای دهه چهل این کشور است. فیلم‌سازی که به خاطر نوآوری‌هایش در شیوه روایت و قصه‌گویی در سینما و روش‌های خاص دیالوگ‌نویسی و شخصیت‌پردازیِ، از جایگاه ویژه‌ای در سینمای آمریکا برخوردار است تاحدی که برخی از مورخان و نظریه‌پردازان فیلم، تاریخ سینما را به دو دوره ماقبل تارانتینو و مابعد تارانتینویی تقسیم می‌کنند. در میان فیلم‌های تارنتینو، پالپ فیکشن (۱۹۹۴) به خاطر شیوه روایت غیر خطی، شکستن زمان و نادیده گرفتن منطق سینمای کلاسیک، اهمیت بیشتری دارد. ساختار روایتی پیچیده‌ای که هر رویداد الزاما دنباله رویداد قبلی یا ادامه رویداد بعدی نیست.

فیلم متشکل از سه داستان مجزا و در عین حال مرتبط است که در پنچ اپیزود با شخصیت‌های مشترک در طی دو روز و بدون ترتیب زمانی در لوس‌آنجلس امروز اتفاق می‌افتد.

درک دلبستگی شخصی تارانتینو به فرهنگ و موسیقی پاپ و مدرن، کلید اصلی درک موسیقی فیلم پالپ فیکشن است. موسیقی‌ای که در واقع کلکسیونی از آهنگ‌های مختلف پاپ، راک، سول، راک اند رول و سرف است که دردهه شصت و هفتاد مطرح بوده‌اند و تارانتینو آن‌ها را بر اساس سلیقه شخصی خود گردآوری و روی صحنه‌های مختلف فیلم قرار داده است.

خود او می‌گوید که قبل از پرورش ایده یک فیلم و نوشتن سناریو، در میان کلکسیون‌های صفحه‌های قدیمی خود می‌گردد و آهنگ‌های محبوب خود را پیدا می‌کند و بارها به آن‌ها گوش می‌دهد. می‌گوید که این آهنگ‌ها او را به درون داستان فیلم می‌برند و به او کمک می‌کنند تا ریتم فیلم و شخصیت‌های آن را پیدا کند.

تارانتینو در فیلم قبلی خود یعنی سگ‌دانی نیز از آهنگ‌های مختلف به عنوان موسیقی فیلم استفاده کرده اما تفاوت سگ‌دانی و پالپ فیکشن در این است که در سگ‌دانی تارانتینو از این آهنگ‌ها به عنوان موسیقی زمینه استفاده می‌کند یعنی مثلا آهنگ‌ها از رادیو شنیده می‌شونداما در پالپ فیکشن این طور نیست و آهنگ‌ها منبع بیرونی مشخصی ندارند. به علاوه، این آهنگ‌ها در بسیاری از مواقع آن‌چه را بر پرده دیده می‌شود عینا توصیف نمی‌کنند بلکه، حتی بر خلاف آن عمل می‌کنند و جنبه‌ای طعنه‌آمیز دارند. تارانتینو می‌گوید:

وقتی آهنگ‌ها را انتخاب می‌کنی و روی صحنه‌ها می‌گذاری، این سینمایی‌ترین نوع کاری است که می‌توانی بکنی، فقط باید درست‌ترین ترانه را روی درست‌ترین صحنه بگذاری. تاثیرش این است که بعد از شنیدن آن آهنگ در فیلم، دیگر نمی‌توانی به آن آهنگ گوش کنی و آن تصویر را به یاد نیاوری، چون آن تصویر بلافاصله در ذهنت شکل می‌گیرد.

فهرست آهنگ‌های پاپ در فیلم پالپ فیکشن

تارانتینو عشق زیاد و قدرشناسی خاصی نسبت به موسیقی دهه هفتاد و سبک‌های موسیقی آن دارد. به همین دلیل بیشتر آهنگ‌هایی که در پالپ فیکش شنیده می‌شوند از این نوع هستند.

منابع:
IMDb
سبک‌های موسیقی از بلوز تا امروز، علیرضا صنیعیِ، نشر رهام
برگزیده یک قرن موسیقی فیلم، پرویز جاهد، نشر آگه