در سال ۱۹۹۳ دکتر فرانسیس راوشر و همکارانش در مرکز «نوروبیولوژی یادگیری و حافظه» دانشگاه کالیفرنیا، مقاله‌ای در نشریه‌ی Nature منتشر کردند که دنیای موسیقی را حیرت‌زده کرد.
نتیجه‌ی پژوهش‌های آن‌ها در این مقاله حاکی از آن بود که گوش کردن به موسیقی موتسارت، موقتا استدلال فضایی را افزایش می‌دهد و در نتیجه فرد را باهوش‌تر می‌کند! این اثر معجزه‌آسا در ابتدا باعث تعجب افراد بود اما بعدا مشخص شد که صداهای موسیقی موتسارت اگرچه در ظاهر ساده‌اند اما با سطح مشخصی از پیچیدگی ساخته شدند که محرکی برای فعالیت مغز محسوب می‌شوند:
دکتر فرانس در آزمایشی ده دقیقه از سونات موتسارت را برای ۳۶ دانشجو پخش کرد و سپس یک آزمون استدلال فضایی از آن‌ها گرفت. او این آزمون را پس از شنیدن ده دقیقه سکوت و نیز پس از شنیدن ده دقیقه صدای آرام‌بخش (relaxing voice) تکرار کرد:
دانشجویانی که موسیقی موتسارت را شنیده بودند به وضوح در تکالیف (استدلال) فضایی عملکرد بهتری داشتند.
نکته‌ی بسیار مهمی که دکتر بر آن تاکید می‌کند اما این است که این تاثیر، مختص این جنبه از هوش (استدلال فضایی) است و هیچ شاهدی مبنی بر افزایش هوش عمومی وجود ندارد. علاوه بر این، «تاثیر موتسارت» فقط ده تا پانزده دقیقه طول می‌کشد.
او در ابتدا انتظار نداشت که این کشف طرفدارانی پیدا کند و با استقبال روبه‌رو شود:
پیش از آن‌که خود من از انتشار مقاله باخبر شوم، نخستین تماس از نشریه‌ی Associated Press دریافت کردم. و پس از آن ناگهان همه‌جا این مقاله پخش شده بود. افراد برای مصاحبه‌ی تلویزیونی به خانه‌ی ما می‌آمدند و من مجبور شدم یک نفر را استخدام کنم که فقط مسئولیت این تماس‌ها را به عهده بگیرد.
این جمله که «موسیقی موتسارت شما را باهوش می‌کند» تیتر روزنامه‌ها و تصور ذهنی آمریکایی‌ها بود که تصوری اغراق‌شده بود.
یک روز وارد ویرجین رکوردز* شدیم و دیدیم یک کیوسک کامل به موسیقی موتسارت اختصاص دارد و جمله‌هایی از مقاله‌ی ما روی آن‌ها نوشته شده است!
سوءتفاهم درباره‌ی این ایده شدت گرفت تا آن‌جا که یک برنامه‌ی تلویزیونی از راوشر نقل کرده بود که موسیقی راک به لحاظ شناختی خوب نیست:
من مرتبا تماس‌هایی دریافت می‌کردم از جانب افرادی که ناراحت شده بودند زیرا فکر می‌کردند که من گفته‌ام موسیقی راک برای مغز بد است! در نهایت مجبور شده بودم یک خط تلفن ناشناس بگیرم. دیوانه‌کننده بود!
این داستان همه‌جا پخش شده بود که کودکانی که موسیقی کلاسیک گوش می‌کنند در ریاضی عملکرد بهتری دارند و در تست‌های هوش نمره‌ی بهتری می‌گیرند. شهردار ایالت جورجیا، زل میلر تصمیم گرفت به هر نوزادی که در این ایالت متولد می‌شود یک سی‌دی رایگان موسیقی کلاسیک هدیه کند. ایالت تنسی هم همین کار را کرد و به این ترتیب صنعت تولید سی‌دی‌های موتسارت برای بچه‌ها وارد بازار شد!
راوشر یک پژوهش معمولی انجام داده بود اما نتیجه‌ای که افراد از آن گرفته بودند چیز دیگری بود. او معتقد است که این امر بخاطر این بود که پدرومادرهای آمریکایی می‌خواهند هر کاری می‌توانند برای بچه‌های خود انجام دهند . مخصوصا کارهایی که نتایج آن فوری قابل مشاهده باشد. پس اگر بشنوند موسیقی موتسارت هوش فرزندشان را افزایش می دهد، او را در معرض این موسیقی قرار می‌دهند. البته در پژوهش‌های بعدی راوشر مشخص شد که این خاصیت مختص موسیقی موتسارت نیست و موسیقی‌های جالب مشابه آن نیز می‌توانند همین تاثیر را داشته باشند. به شرط آن‌که فرد از آن لذت ببرد. پس اگر موسیقی یک موزیسین دیگر باشد که فرد آن را دوست دارد آن هم همین تاثیر را دارد.
منبع
NPR
- *یک ناشر موسیقی بریتانیایی