هنگامی که به موسیقی دورهی باروک (مانند پرلود باخ) یا دوران کلاسیک (مانند کنسرتو موتزارت یا سونات بتهوون) گوش میدهید، ممکن است متوجه شکلی متداول از تزئینات موسیقی شوید که در آن نوازندگان دو نت را، با سرعت، به صورت متناوب مینوازند. این تکنیک که در عصر حاضر نیز وجود دارد، به عنوان تریل (Trill) شناخته میشود.
تکنیک تریل در موسیقی چیست؟
تریل یک الگوی موسیقی است که در آن؛ یک نت و نتی که مستقیما در بالای آن قرار دارد، با سرعت و بهطور متناوب اجرا میشوند. این نت بالایی، میتواند نیمپرده یا یک پردهی کامل بالاتر از نت اصلی باشد. قرار است که نتهای تریل با سرعت اجرا شوند؛ در برخی موارد آنها با سرعت نت زینت یا یک تک نت ترمولو اجرا میشوند که باعث ایجاد جلوهای نزدیک به ویبراتو میشوند. در موارد دیگر، کشش آنها بیشتر است و مانند نتهای دولاچنگ یا سهلاچنگ اجرا میشوند. تریل در حالی که عموما در موسیقی کلاسیک وجود دارد، اما در انواع مختلفی از ژانرها رایج است.
شیوهی نوشتار تریل
به طور معمول، آهنگسازان با نوشتن حروف «tr» مستقیما در بالای نت اصلی، یک تریل را یادداشت میکنند. گاهی اوقات «tr» با یک خط موجدار همراه است. برخی از نمادهای تریل فقط شامل یک خط موج دار و بدون علامت «tr» است. در تئوری موسیقی سنتی، فقط نت اصلی تریل روی خطوط حامل نوشته میشود و نت بالایی تریل، نت بعدی موجود در گام دیاتونیک در علائم سرکلید فرض میشود.
برخی تریلهای نیمپردهای باعث ایجاد کروماتیسیزم میشوند؛ این نتها با نتهای سرکلید آن قطعهی موسیقی متفاوت هستند. وقتی نتهای یک تریل کروماتیک با سرکلید قطعه متفاوت است؛ آهنگساز ممکن است یک علامت عرضی (بمل یا دیز) در کنار علامت تریل قرار دهد، یا برای بیان کامل مقصود خود به سادگی میتواند این تریل را به عنوان نتهای دولاچنگ یا سهلاچنگ روی خطوط حامل نشان دهد.
شیوهی اجرای تریل
وقتی برای اولین بار سعی میکنید تریل را اجرا کنید، بیشتر از سرعت باید روی دقتتان تمرکز داشته باشید؛ به جای اینکه نتهای تریل را با کشش نتهای دولاچنگ اجرا کنید، سعی کنید آنها را با کشش نت سیاه اجرا کرده و سپس به تدریج سرعت خود را افزایش دهید.
- پیانو: در ساز پیانو، در حالی که میتوانید تریل را با هر دو انگشتی که بخواهید، بنوازید اما بهتر است آن را با قویترین انگشتانتان (انگشتان دوم و سوم) اجرا کنید. به سرعت، بین دو نت تناوب ایجاد کنید و روی نت اصلی، تریل را خاتمه دهید.
- سازهای زهی و بادی چوبی: برای اجرای تریل بر روی این سازها، باید تکیهی انگشت شما بر روی نت پایینی تریل باشد و سپس با سرعت، نت بالایی را بنوازید؛ چه بر روی صفحهی انگشتگذاری یک ساز زهی و چه کلیدهای خاصی از یک ساز بادی چوبی. نواختن تریل را آهسته شروع کنید و تاکیدتان بر روی دقت و صحت اجرای تریل باشد.
- سازهای فرتدار: تریل بر روی یک ساز فرتدار مانند گیتار یا باس الکتریک، توسط تکنیک هَمِر آن (hammer-on) و پولآف (pull-off) اجرا میشود. به این صورت که؛ یک نت را روی صفحهی انگشتگذاری توسط انگشت اشارهی خود نگه میدارید و سپس توسط انگشتی دیگر (معمولا انگشت وسط یا انگشت حلقه) روی صفحهی انگشتگذاری جهش میکنید و تریل را یک پله بالاتر از نت اصلی اجرا میکنید. مانند سایر تکنیکهای تریلینگ، نکتهی اصلی این است که به آرامی و دقیق تمرین کنید و به تدریج و در طول زمان، سرعت خود را افزایش دهید.
برخی نوازندگان، تنها زمانی تریل را اجرا میکنند که در صفحهی نت موسیقی آنها نوشته شده باشد، اما برخی دیگر همانطور که ممکن است یک آپوجیاتورا اضافه کنند، تریلها را به عنوان نوعی بیان هنری اضافه میکنند. نوازندگان موسیقی باروک غالبا موسیقی را با تریلها تزئین میکنند، با این درک که تمام موسیقی حداقل فضایی را برای بداههنوازی ارائه میدهد.
منبع: MasterClass