ویولن، سازی است که در اندازههای متفاوت ساخته میشود. علاوه بر تنوع اندازه، حق انتخاب دیگری که در خرید این ساز وجود دارد این است که میتوانید با در نظر گرفتن میزان مهارت خود، ویولن مناسب خودتان را انتخاب کنید، چراکه ویولنها در طیف متنوعی برای نوازندگان از مبتدی تا حرفهای، ساخته میشوند. با اینکه رایجترین و مشهورترین ویولن موجود، ویولن آکوستیک است، اما نوازندگان مشتاقی هم وجود دارند که نوع الکتریک یا الکترو-آکوستیک را انتخاب میکنند.
ویولن در اندازههای مختلف موجود است
اگرچه که ویولنها در اندازههای مختلف برای تناسب با آناتومی بدن نوازندگان مختلف موجود است. اما در حقیقت تمام آنها یک ساز هستند.
صرف نظر از اندازه، تمام ویولنها ۴سیم دارند که به شکلی مشابه کوک میشوند و با آرشه در دست راست نواخته میشوند.
خریدن ویولن با اندازه مناسب، اولین و مهمترین گام برای شروع نوازندگی است. اما چرا اندازه موضوع بسیار مهمی است؟ معمولا اساتید برای اینکه ساز مناسب هنرجویان را پیدا کنند، ویولن را به دست آنها میدهند تا نگه دارند. هنرآموزان باید آن را با دست چپ نگه دارند وچانه خود را روی چانهگیر (chin rest) قرار دهند.
سپس از هنرجویان خواسته میشود تا قسمت اسکرول ساز (بخش حلزونی شکل دسته ساز) را در کف دست بگیرند. اگر هنرجویان نتوانند این کار را به راحتی انجام دهند. ویولن مورد نظر یا برای آنها زیادی بزرگ یا زیادی کوچک است.
برخی از والدین ترجیح میدهند که برای کودکشان از همان ابتدای کار یک ویولن در اندازه معمول بخرند. این چیزی است که متخصصان آن را پیشنهاد نمیدهند. چراکه باعث میشود، کودک در ابتدای نوازندگی با سختی برای نگه داشتن ساز، مواجه شود و همین باعث تلف شدن وقت او در فرآیند آموزش شود.
وقتی اندازه ویولن برای نوازنده مناسب نباشد، به این معنا است که نوازنده باید برای دسترسی به فینگربورد یا صفحه انگشتگذاری، دستش را کش بیاورد و همین نوازندگی را برای او دشوار میکند. پس اطمینان حاصل کنید که ساز را با اندازه مناسب خریداری میکنید. و فراموش نکنید که برای مراقب و نگهداری از ویولنتان، رزین و سایر لوازم جانبی لازم را هم تهیه کنید.
تفاوت ویولن حرفهای با مبتدی چیست؟
تفاوتهای کوچک اما پایهای بین یک ویولن مبتدی و یک ویولن حرفهای وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.
اگر از یک ویولن حرفهای به درستی مراقبت کنیم برای نسلها میتواند دوام بیاورد. ویولنهای حرفهای معمولا از چوبهای کهنسال ساخته میشود. چوب درختانی چون اسپروس (صنوبر)، افرا، آبنوس یا درختان رز وود. برخی از سازندگان ویولن ممکن است اعتقاد داشته باشند که برای داشتن کیفیت خاصی از صدا باید از چوبی با یک بافت مشخص استفاده کنند، اما این نظر مورد تایید همه تولیدکنندگان نیست. خرک در یک ویولن حرفهای به خوبی در جای خود تنظیم شده است. آرشه یک ویولن حرفهای هم تعادل کامل دارد، یعنی سر و ته آن سنگینتر یا سبکتر از یکدیگر نیستند.
البته باید اشاره کنیم که یک ساز مبتدی خوب هم با دقت ساخته میشود. اما ملاحظاتی در ساخت آن به کار رفته است که روی هم رفته قیمت آن را به صرفهتر میکند. چوبی که برای ساخت آن به کار میرود، معمولا چوبی کهنسال نیست. ممکن است به جای چوب آبنوس از چوب ششماد برای ساخت آن استفاده شود. این چوب معمولا از چوب آبنوس ارزانتر است. اما جای نگرانی نیست، این موضوع تاثیر چندانی روی تمرین و اجرای هنرجویان تازهکار ندارد. اما این چوب به مرور زمان باعث به وجود آمدن صدای مزاحم حین ساز زدن میشوند. معمولا ویولنهای مبتدی را ماشین برش میدهد به جای اینکه دستساز باشند.
به طور کلی میتوان تفاوت اصلی یک ویولن حرفهای و یک ویولن مبتدی را در این موضوع دانست که اولی طوری ساخته شده است که برای مدتها دوام داشته باشد و دومی طوری ساخته شده که جوابگوی سالهای اول نوازندگی باشد.
ویولنهای الکتریک
از دهه ۱۹۲۰ کم کم شاهد رواج ویولنهای الکتریک بودیم. طی ۱۰۰ سالی که از ظهور انواع سازهای الکتریک میگذرد، شاهد تحول زیادی در دنیای موسیقی بودهایم. ویولنهای الکتریک مثل گیتار الکتریک، این قابلیت را به ویولن اضافه کردند که بتوان آن را به آمپلی فایر وصل کرد و بدین ترتیب در جاهای پر سر و صدا هم ویولن را نواخت.
با این همه به ویولن الکتریک، سایلنت ( ساکت) هم میگویند. به این دلیل که وقتی به آمپلیفایر وصل نباشد، به شدت کم صدا است. این نوع ویولن عمدتا بین تکنوازها، گروههای موسیقی فولک و نوازندگانی که در کوارتتهای زهی مینوازند و مشکل صدادهی دارند، محبوب است.
ویولنهای الکترو-آکوستیک یا نیمه آکوستیک
این نوع از ویولن در جایی بین ویولن آکوستیک و الکتریک ایستاده است. اگر آن را به امپلی فایر وصل نکنید مثل یک ویولن سنتی عمل خواهد کرد. اما هر زمان که بخواهید شدت صدایی قویتر داشته باشید، میتوانید این ویولن را به اسپیکر وصل کنید. نکتهای که باید درخاطر داشته باشید این است که وقتی چنین ویولنی میخرید باید هزینه خرید آمپلی فایر را هم به هزینه خرید خود اضافه کنید.
ویولنهای ۵ سیمی
این نوع در بازار کمیاب است و علاوه بر ۴ سیمی که به طور عادی ویولنها دارند، یک سیم دو (C string) هم به آن اضافه شده است. مزیتی که این نوع ویولن نسبت به ویولنهای ۴ سیمی دارد این است که نوازنده میتواند در گستره صوتی وسیعتری بنوازد. برای مثال او میتواند قطعاتی را که برای ویولا نوشته شدهاند را نیز با این ویولن بنوازد.
منابع:
superprof
takelessons