همانطور که میدانیم پیامدهای همهگیری ویروس کرونا همهی تجارتهای جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است. صنعتی مثل موسیقی نیز از این امر مستثنی نیست. به دنبال ایجاد شرایط قرنطینه، بسیاری از افراد و سازمانهایی که فعالیت اصلی شان در حوزه موسیقی بوده است از لحاظ مالی ضررهای سنگینی متحمل شدهاند.
در صورت نبودن حمایتهای دولتی یا غیر دولتی ضربههای جبران ناپذیری به صنعت موسیقی در جهان وارد میشود.
البته این ماجرا یک روی دیگر هم دارد:
بعضی نوازندگان در ایام قرنطینه با تمرکز بر کار خود مشغول تهیهی آلبومهای جدیدی هستند. همچنین امکاناتی که فناوری در اختیار همگان قرار میدهد باعث شده جمعی از مدرسان موسیقی کلاسهای درس خود را از طریق پلتفرمهای آنلاین برگزار کنند و حتی موزیسینهایی که تجربهی تدریس نداشته یا مدتها از آن دور بودهاند، از طریق این بسترهای مجازی مشغول تدریس موسیقی شوند.
به هر حال این پاندمی همچون سایر حوزهها، حوزهی موسیقی را نیز تحت تاثیر خود قرار داده و به خطر انداخته است.
در متن زیر، مقالهای به نقل از سایت Word Economic Forum دربارهی آثار کرونا بر صنعت موسیقی را با هم میخوانیم.
پاندمی موسیقی را در حوزههای مختلفی تحت تاثیر قرار میدهد:
توزیع و پخش موسیقی
در حوزهی توزیع و پخش موسیقی تعداد بسیاری از هنرمندان بخاطر محدودیتها نمیتوانند تورهای کنسرت برگزار کنند و در نتیجه نمیتوانند در جهت ارتقا و گسترش آلبومهای جدید خود از این راه استفاده کنند. و به طور کلی بیشتر کنسرتها و اجراهای زنده در این بازهی زمانی لغو شدند.
تا زمانی که این ممنوعیتها برای گردهماییها و تجمعات برقرار باشد درآمد حاصل از اجراهای زندهی موسیقی صفر خواهد بود و در نتیجه درآمد کلی صنعت موسیقی به نصف میرسد. علاوه بر کاهش فروش بلیتها و کالاها، این وقفهی طولانی، بیش از ده میلیارد دلار هزینه حمایت مالی می طلبد و بدتر از آن تاخیرهای طولانی است که بسیاری از اجراها و برنامههای موسیقایی را به تعویق انداخته است.
در دوران پسا کرونا نیز مشکلاتی بر سر راه اجراهای زندهی موسیقی و کنسرتها وجود دارد. بازسازی اعتماد مخاطبان در بعضی موارد دشوار خواهد بود. براساس یک بررسی، با وجود واکسنهای ثابت نشده، نیمی از مردم حاضر نیستند بعد از بازگشایی، به کنسرت، سینما یا پارک بروند. این امر تاثیری جدی بر زندگی هنرمندان میگذارد زیرا آن ها هفتاده و پنج درصد از درآمد خود را از اجراهای زنده دریافت میکنند.
تبلیغات
صنعت موسیقی همچنین تحت تاثیر کاهش پرداختها برای تبلیغات قرار دارد. یک بررسی نشان میدهد که یک چهارم خریداران رسانه و برندها تمام تبلیغات خود را برای نیمهی اول سال 2020 متوقف کردهاند در کنار این در درآمد تبلیغات دیجیتالی نیز یک سوم کاهش مشاهده شده که کانالهای موسیقی را که درآمد خود را از تبلیغات حاصل میکنند تحت تاثیر قرار میدهد و درآمد صنعت موسیقی و همچنین درآمدهای شخصی هنرمندان را کاهش داده است.
کاهش فروش فیزیکی و بسترهای آنلاین پخش موسیقی
به دنبال همهگیری ویروس کرونا، فروش فیزیکی که یک چهارم درآمد موسیقی ضبط شده را تامین میکند به یک سوم کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که فروش آثار به شکل دیجیتالی نیز حدود یازده درصد کاهش داشته است. شواهد نشان میدهد که در شیوهی موسیقی گوش کردن مردم نیز تغییراتی ایجاد شده است. یک کمپانی آنلاین موسیقی در چین گزارش کرده که مخاطبان در دوران پاندمی بیشتر از طریق اپلیکیشنها در تلویزیون و دستگاههای هوشمند به موسیقی گوش میدهند.
تاثیر این پاندمی بر این سرگرمیهای اجتماعی قابل انکار نیست، اما اخیرا اندکی اوضاع بهتر شده است. در سه ماه اول سال 2020 درآمد حاصل از اشتراکهای آنلاین موسیقی حدود هفتاد درصد و تعداد کاربرانی که به صورت آنلاین محصولات موسیقایی خریداری کرده یا به طور کلی پرداخت کردهاند پنجاه درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
گزارشهای اسپاتیفای، خبر از افزایش کاربران در سهماههی اول سال 2020 دارد و حاکی از آن است که عادتهای شنوندگان تغییراتی داشته است. مثلا سبکی که تا پیش از این بیشتر در ایام تعطیلات مورد استقبال بود اکنون خوراک روزانهی مخاطبان شده است، به عبارتی سبک موسیقی آرامبخش بین افراد پرطرفدارتر از قبل شده است.
دادههای اولیه نشان میداد که خوراک موسیقی مخاطبان حدود 7 تا 9 درصد کاهش داشته که البته جبران شده است. دلیل تغییر رفتار مخاطبان این است که پاندمی باعث شده تمرکز مردم بر رسانههای خبری به ویژه تلویزیون افزایش یابد.
شیوههای حمایتی خصوصی و عمومی از هنرمندان و گروههای هنری
صنعت موسیقی با حمایتها و تلاشهای مالی متعدد تا حدی جان دوباره گرفت. حمایت ارگانهایی بینالمللی مثل UMG (Universal Music Group Live Nation Entertainment و همچنین غولهای پخش آنلاین موسیقی مانند Spotify ، Amazon Music ، TIDAL ، YouTube Music و بسیاری دیگر. ” برنامه سرگرمی موسیقی تنسنت” بزرگترین پلتفرم موسیقی چین نیز از طریق شرکت مادر خود به این تلاش ها پیوسته است.
حمایت مالی مشتریان
بسیاری از تهیه کنندگان مکانیزمی ایجاد کردهاند که به مصرفکنندگان امکان میدهد مستقیماً به خالقان و صاحبان آثار مورد نظر خود کمک مالی کنند. مثالهای دیگر شامل پیشپرداخت بدون بهرهی حق امتیاز است در موارد سخت و هنگام ایجاد تعلیق در موسیقی و تولید رویداد.
نقش دولتها
در بخشهای دولتی، بعضی دولتها، بستههای کمکی برای صنایع و کارگران آسیب دیده از این بحران تهیه کردهاند که در مجموع مبلغی شامل تریلیونها دلار برای هزینهها، کمکهزینه و وام است. این حوالههای تشویقی مخصوص صنعت موسیقی نیست، اما بسیاری از آنها شامل مقرراتی برای مشاغل رسانهای، هنری و فرهنگی و همچنین گسترش شبکههای امن برای کارگران آسیبدیده است.
راههای برقراری ارتباط با طرفداران
در پی ممنوعیت گستردهی اجتماعات، برخی از سالنها میزبان پخش زندهی اجراها میشدند. اما با تعطیلی آنها، این شیوهی اجرا و ارائهی موسیقی نیز دیگر ممکن نیست. اکنون، هنرمندان از طریق توییتر، اینستاگرام و سایر بسترها، مستقیماً از خانه با طرفداران خود در ارتباط هستند و این چیز جدیدی نیست، اما این پاندمی، مخاطبان حاضر را گسترش داده و برندهای تجاری ضبط موسیقی، با ارائهی تجهیزات پخش مستقیم به مجریان، این امر را تسهیل میکنند. سیستم عاملهای پخش همچنین روشهای جدید کسب درآمد، از جمله عضویت در کانالهای هنرمندان را که دسترسی زودهنگام یا انحصاری به محتوا را فراهم میکنند، همچنین گردهماییهای مجازی و کامنتگذاری پولی را فعال کردهاند.
در چین، برنامهی سرگرمی موسیقی تنسنت اطلاعاتی درباره تأثیر این اقدامات منتشر کرد. تسای چون پان میگوید که ، از طریق این برنامه ، «بیش از۸۰٪ از نوازندگان درآمد خود را بیش از ۵۰٪ افزایش دادهاند، در حالی که بیش از ۴۰٪از هنرمندان خبر از افزایش صد در صدی درآمد خود داشتهاند.»
برای موزیسینها، ناشران و تهیهکنندگان مالی راههای جدید ارتباطی اینچنینی با مخاطبان می تواند در درازمدت راهی برای ارتباط قویتر با مخاطب باشد. صنعت موسیقی از چنین حمایتهایی نیز برخوردار است:
مثلا Vivendi بستری برای هنرمندان فراهم کرده است که بتوانند علاوه بر اجرای موسیقی، با مخاطبان ارتباط برقرار کرده و محتوای مورد نظر خود را با آنٰٰها به اشتراک بگذارند. پلتفرمها از این طریق درآمدی کسب نمیکنند، اما به صورت غیرمستقیم از حق امتیاز و حمایت مالی بهره مند میشوند. Verizon نیز با شریکانی مثل live nation entertainment رویدادها و برنامههای ویدیویی مجازی برگزار میکند.
به نظر نمیرسد که ترکیب ترانهسراها، آهنگسازها و مهندسان پست پروداکشن دستخوش تغییر شود. هرچند ممکن است دورکاری ها بیشتر شود. هنرمندان و ناشران ارتباط نزدیک خود را با پلتفرم های پخش آنلاین و برگزارکنندگان مجازی رویدادها حفظ می کنند و از این طریق موسیقی خود را توزیع و پخش میکنند.
با افزایش مصرفکنندگان پلتفرمهای پخش آنلاین، ارزیابی ناشران موسیقی در سال های اخیر افزایش یافته است و بعضی از آنان به سمت عمومی شدن پیش میروند.
علاوه بر این، با افزایش شمار مصرفکنندگان، عادتهای مصرف تغییر یافته است. برخی از مصرفکنندگان در منزل از خدمات اشتراکی استفاده میکنند. در حالی که برخی دیگر، به خاطر فشارهای مالی اشتراک خود را لغو میکنند. خدماتی با مدل تجاری دوگانه با رایگان کردن خدمات خود برای مصرف کنندگان به صورت موقت و تا پایان بهبود شرایط اقتصادی، در طول دوران بحران، ارتباط خود را با آنان حفظ می کنند. همچنین در مدت این بحران، یک الگوی مصرف تبدیل به خدمات در خانه شده به این صورت که خدماتی که به پلتفرم خاصی محدود نیستند میتوانند دنبالهرو مخاطبان و شنوندگان باشند.
همهگیری ویروس کرونا، از یکسو باعث تحمیل خسارتهای سنگین به سازمانها و اشخاصی شده که در حوزهی موسیقی فعالیت میکنند و درآمد خود را از این راه کسب میکنند. از سوی دیگر الگوهای مصرفی مخاطبان این هنر را تغییر داده است. اگرچه زیان حاصل از تعطیلی کنسرتها و رویدادها برای موزیسینها پیامدهای منفی به دنبال داشته است، اما استفاده از امکاناتی که تکنولوژی در اختیار ما قرار داده میتواند به ابزاری برای بسط و گسترش مخاطبان و ارائهی آثار موسیقایی در سطح جهانی تبدیل شود.