وقتی نوازندگان جوان سازهای زهی، آینده‌ی خود را در ارکستر متصور می‌شوند، به احتمال زیاد خود را به عنوان نوازندگان حرفه‌ای یا رهبر تصور می‌کنند. با این حال، به افراد دیگری جز نوازندگان و رهبر ارکستر برای نگه داشتن یک ارکستر بزرگ در کنار هم، تمرین و اجرای چندین اجرا در هر سال احتیاج است. به ویژه اگر ارکستر با گروه رقص یا تئاتر همکاری داشته باشند.
اگر به حرفه‌ی موسیقی علاقه دارید، اهمیت دارد که خود را در معرض طیف گسترده‌ای از گزینه‌های کاری موجود قرار دهید. همه نوازنده‌ی ارکستر یا سمفونی نمی‌شوند، چراکه این شغل حرفه‌ای بسیار رقابتی بوده و هر کسی که عاشق نوازندگی و شنیدن موسیقی است، حاضر به تحمل فشاری نیست که بر روی یک نوازنده‌ی حرفه‌ای قرار دارد. حتی اگر این گزینه‌ها جزو انتخاب‌های اولیه‌ی شما نباشند، اما استخدام شدن در زمینهی شغل مورد علاقه‌‌تان، اغلب باعث هموار شدن راه و ایجاد ارتباطات خواهد شد.
پشت صحنه‌ی یک ارکستر حرفه‌ای
در این‌جا پنج نقش کلیدی در ارکستر را معرفی کرده‌ایم که ممکن است تا به حال چیزی راجع به آن‌ها نشنیده باشید. فراموش نکنید که کارآموزی در ارکستر یکی از بهترین راه‌ها برای به دست آوردن جایگاه اول در نوازندگی ارکسترها و طیف وسیعی از مشاغل موجود در آن‌جاست.
1. مدیر کل (مدیر عامل)
اگر ارکستر را به عنوان یک شرکت در نظر بگیریم، مدیر ارکستر، مدیر عامل شرکت خواهد بود. همان‌طور که دسته‌ی ساز، گوشی‌های کوک و سیم‌گیر، سیم‌ها را روی بدنه‌ی ساز نگه می‌دارند، مدیر کل ارکستر تلاش می‌کند تا همه‌ی بخش‌های اجرایی، عملکردی و پرسنلی را در خانواده‌ی ارکستر کنار هم نگه دارد.
مدیر عامل بر تمام جنبه‌های ارکستر، از مدیریت و مراحل استخدام تا توافق نامه‌های قراردادی با نوازندگان و هم‌چنین برنامه‌ریزی پرسنل و نظارت بر تقویم آثار نظارت می‌کند.
نمونه‌های دیگر از وظایف مدیر کل ارکستر عبارتند از:
- استخدام و ارتباط با نوازندگان و رهبران ارکستر
- راه اندازی کارهای جدید
- برنامه‌ریزی برای تمرین و اجرا
- مذاکره در مورد قراردادها و هزینه‌ها
- اخذ مجوز برای حقوق موسیقی
- نظارت بر مدیریت کتابخانه‌ی ارکستر
- فراهم آوردن و آماده کردن مکان برای تمرین و اجرا
- رابط میان بخش‌های مختلف ارکستر
- سفر کردن در صورت لزوم (هنگامی که ارکستر در تور است)
در ارکسترهای کوچکتر، مدیر کل ممکن است شبیه به یک «ارکستر یک نفره» باشد. در ارکسترهای بزرگتر، آن‌ها نظارت می‌کنند و وظیفه را بر عهده‌ی کارکنان می‌گذارند.
اگر به نوازندگی و موسیقی عشق یکسان داشته باشید و در زمینهی موسیقی، تئاتر، امور مالی و مدیریت فعالیت داشته باشید، برای جایگاه مدیر ارکستر، عالی خواهید بود.
2. مدیر پرسنل
در ارکسترهای بزرگتر، مدیر کل امتیاز مدیر پرسنل را دارد. مدیر پرسنل، مدیر منابع انسانی ارکستر است. در میان وظایف دیگر، آن‌ها بر استخدام نوازندگان و سایر پرسنل نظارت می‌کنند، در مورد پارامترهای قرارداد (که توسط مدیر عامل تعیین شده) مذاکره کرده و لیست حقوق و دستمزد را آماده می‌کنند.
مدیر پرسنل، به کارهای زیر نیز رسیدگی یا انجام آن‌ها را تسهیل می‌کند:
- هرگونه مشکل پرسنلی که به وجود آید
- استخدام نوازندگان جایگزین یا اضافی
- مدیریت بودجه‌ی پرسنل
- هماهنگی مراحل استخدام، برنامه‌ها و مصاحبه‌ها
- رابطی میان مدیر موسیقی، نوازندگان، کارکنان، هنرمندان مهمان و قسمت اداری است.
علاوه بر مدرک کارشناسی در زمینهی موسیقی، مدیریت یا کارآموزی منابع انسانی یک امتیاز برای این شغل به حساب می‌آید. داشتن مهارت‌های اجتماعی و اصول اخلاقی، به دلیل ماهیت قانونی و محرمانه‌ی مسئولیت‌های این شغل ضروری است.
3. مدیر صحنه
کنسرت‌های ارکستر می‌توانند مانند اجرای یک اثر سمفونیک توسط ارکستر، ساده بوده یا مانند اجرای اپرا، باله یا تئاتر موسیقی بسیار پیچیده باشند. ارکسترها در تئاترهای سنتی، از مدیران صحنه استفاده می‌کنند که زیر نظر مدیر کل و با مشارکت مدیر(ها) موسیقی و هنری کار می‌کنند تا همه‌ی جنبه‌های صحنه‌ی تمرین و اجرا را اداره کنند.
مدیر صحنه‌ی ارکستر، مسئول تمام جنبه‌های فنی، تولیدی و مدیریت کلی صحنه‌ی مربوط به هر اجراست که همه‌ی آن‌ها از قبل برنامه‌ریزی شده و در محل اجرا می‌شوند. این مسئولیت شامل موارد زیر است:
- برپایی اجراها
- تعیین و سازماندهی کلیه‌ی تجهیزات مورد نیاز
- در صورت نیاز، کار با مدیر پرسنل برای جذب کادر فنی و نوازندگان بیشتر
- مذاکره برای کلیه‌ی نیازهای فنی
- ایجاد محیط کاری امن برای تمامی افراد (چه افراد روی صحنه و چه پشت صحنه)
- هماهنگی ترتیبات تدارکاتی در حمایت از توسعه، بازاریابی، آموزش، روابط عمومی و رویدادهای خاص
و کارهای دیگر…
این یک موقعیت شغلی بسیار سخت است و نیاز به آموزش مناسب (معمولا مدرک مدیریت موسیقی یا هنر)، تجربه کاری قبلی در این زمینه و توجه زیاد به جزئیات دارد.
4. ارکستراتور (سازمان دهنده)
این نقش را نباید با تنظیم کننده‌ی موسیقی اشتباه گرفت. در حالی که تنظیم کنندگان، یک موسیقی کامل را بازسازی می‌کنند، ارکستراتور قطعه‌ای را که آهنگساز رها کرده، بر می‌گزیند. یک نوازنده‌ی زهی عادت دارد که صفحه‌ی موسیقی کامل را مشاهده کند؛ با قسمت‌های دست نخورده و دارای علامت‌های از پیش چاپ شده برای سرعت، دینامیک و غیره. گرچه ممکن است متوجه نباشد که امکان دارد آهنگساز اصلی، فقط ملودی و تعدادی هارمونیک پراکنده را ساخته و به ارکستراتور منتقل کرده باشد.
از این مرحله، ارکستراتور با آهنگساز همکاری کرده یا به سادگی از طریق تجربه و شهود، قطعه را توسعه می‌دهد. در قرن بیست و یکم، اکثر ارکستراتورها در صنایع فیلم یا تلویزیون یا قطعات موسیقی‌ای فعالیت دارند که برای یک رویداد یا اجرای خاص یا برای ادای احترام به یک موضوع به خصوص سفارش داده شده‌اند.
از وظایف ارکستراتور:
- ایجاد یا توسعه‌ی هارمونی و آکورد
- انتصاب بخش‌های سازی
- ایجاد دستورالعمل‌های سریع و پویا
- همکاری با آهنگساز، کارگردان/ آهنگساز و سایر ارکستراتورها
- انتقال قطعات به گام‌های مختلف و یا تنظیم آن‌ها مطابق با ترجیحات، گستره و توانایی‌های یک نوازنده‌ی مهمان
ارکستراتورها علاوه‌بر این که خودشان آهنگساز هستند، اغلب به عنوان دستیار موسیقی در کنار سایر ارکستراتورها کار خود را آغاز می‌کنند تا تجربه و نامی برای خود کسب کنند. گذراندن کارآموزی در حیطه‌ی تلویزیون، فیلم یا ارکستر سمفونیک نیز راهی هوشمندانه برای به دست آوردن تجربه و ارتباطات کاری مدنظر است.
5. کتابدار ارکستر
آیا دوست دارید روزهای خود را صرف تماشای نت‌های شگفت‌انگیز موسیقی کنید؟ آیا تاریخ موسیقی بخش مورد علاقه‌ی شما در آموزش موسیقی بوده است؟ آیا بسیار منظم هستید و ایده‌ی کار در ارکستر را دوست دارید اما تمایلی ندارید به عنوان نوازنده یا رهبر ارکستر دیده شوید؟ در این صورت، نقش کتابدار ارکستر ممکن است حرفه‌ی مناسبی برای شما باشد.
کتابدار ارکستر نقشی اساسی را در ارکستر ایفا می‌کند. او با مدیر (مدیرهای) موسیقی و هنری و سایر نوازندگان همکاری نزدیکی دارد اما ترجیح می‌دهد دور از دید همگان از کار او تقدیر شود. او علاوه بر حفظ آرشیو موسیقی ارکستر، مدیریت اجاره و بررسی خروجی این منابع توسط کارکنان و سایر پرسنل، وظایف زیر را نیز انجام می‌دهد:
- خرید یا اجاره‌ی موسیقی از منابع دیگر را ترتیب می‌دهد.
- نت‌های موسیقی را از قبل تهیه کرده و پخش می‌کند تا مدیر موسیقی و یا کنسرت‌مایستر زمان کافی برای تعیین شیوه‌ی آرشه‌کشی داشته باشد.
- تمام قطعات موسیقی ورودی و خروجی (و احتمالا تجهیزات یا سایر موارد بایگانی شده) را از نظر کیفیت بررسی می‌کند و در صورت لزوم، نسخه‌های آسیب دیده یا قدیمی را تعویض و جایگزین می‌کند.
- تمام آرشه‌کشی‌ها و نمادهای موسیقی رهبر و کنسرت‌مایستر را به دقت رونویسی می‌کند.
- هنگام بازگردانی موسیقی، همه‌ی نمادهای گذشته، از نوازندگان قبلی را پاک می‌کند.
- موسیقی را در پوشه‌های ارکستر جمع آوری و تنظیم می‌کند.
- در تمام تمرینات و اجراها (حداقل یک ساعت زودتر) برای یادداشت برداری از هرگونه تغییر یا اشتباه و اصلاح نسخه‌های نت نوازندگان حضور پیدا می‌کند.
- منابع مرجع را سازماندهی و پیگیری می‌کند.
- کارکنان کتابخانه‌ی ارکستر را مدیریت می‌کند.
اکثر کتابداران ارکستر دارای مدرک دانشگاهی (ترجیحا موسیقی یا کتابداری) و تجربه‌ی کار با ارکستر هستند. داشتن توانایی ماهرانه خواندن موسیقی به اندازه‌ی داشتن عشق به موسیقی کلاسیک و ارکستری ضروری است.
هر یک از این پنج نقش کلیدی می‌تواند راهی فوق‌العاده برای لذت بردن از داشتن حرفه‌ای در موسیقی باشد. نظر شما چیست؟
منبع: Connollymusic
