پس از انقلاب اسلامی در ایران، تحت تاثیر سبک‌های موسیقی غربی از جمله موسیقی جاز گروه‌های موسیقی در ایران شکل گرفتند که اگرچه خودشان را نمایندگان موسیقی جاز نمی‌دانستند، ولی در آن‌ها ردپای موسیقی جیپسی سوئینگ (gypsy swing) و کلزمار (klezmer) و سایر عناصر مرتبط با موسیقی جاز دیده می‌شود. در این مطلب در مجله پیانو باربد به معرفی برخی از این گروه‌های موسیقی می‌پردازیم و یک ویدیو از اجراهای محبوب هر گروه را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
گروه ایجاز (E-JAZZ)
گروه ایجاز (Ejazz) در سال ۸۰ شکل گرفت و در سال ۸۹ برای اولین بار با اجرای قطعاتی از عزیزا مصطفی زاده (خواننده، نوازنده پیانو و آهنگساز موسیقی جاز آذربایجانی) و رضا تاجبخش به روی صحنه رفت. اعضای این گروه هومن غفاری (درامز)، رضا تاجبخش (پیانو)، دارا دارایی (گیتار باس) و بابک مالکی فر (گیتار الکتریک) به عنوان نوازنده میهمان بودند. در ادامه بخشی از اجرای این گروه را تماشا کنیم.
کنسرت بزرگ گروه «ایجاز» (ejazz) که در تاریخ ۲۶ و ۲۷ آبان ۱۳۸۹ در تالار وحدت برگزار شد، در واقع اولین اجرای رسمی یک گروه موسیقی جاز بعد از انقلاب اسلامی بود. می‌توان گفت که سبک اجرای این کنسرت جزفیوژن بود، گونه‌ای تلفیقی از جاز و عناصری از موسیقی ایرانی.
گروه ایجاز، در این کنسرت قطعه «باور کن» را که پیش‌تر در سبک پاپ اجرا شده بود در سبک موسیقی جاز اجرا کردند. در بخش دوم کنسرت قطعاتی همچون، «همیشه»، «ویوا کارلوس»، «ادامه دار» و «سنتور من»، اجرا شد. قطعه «سنتور من» از ساخته‌های پدرام درخشانی، سرپرست گروه رومی است که دراجرای گروه ایجاز خود نوازندگی ستنور آن را بر عهده داشت. این قطعه با ریتم‌های موسیقی ایرانی آغاز شد ، اما در ادامه گیتار باس، درامز و پیانو با یک ریتم جاز تند به آن اضافه شدند و آوای سنتور نیز از شکل آشنای سنتی خود به شیوه‌ای نزدیک به جاز تغییر کرد. اجرای قطعه «ویوا کارلوس» را می‌توانید در ویدیوی بالا تماشا کنید.
تاجبخش درباره اصطلاح «جاز ایرانیزه» که به عنوان سبک کارشان از آن نام برده بود این‌طور توضیح می‌دهد:
هر کشوری برای خودش یک سبک‌های مقامی دارد. در آن گام‌ها می‌شود با ملودی‌ها و هارمونی‌ها بازی کرد. می‌شود از موسیقی جاز و موسیقی مقامی خودمان دو چیز کاملا متفاوت را با هم ترکیب کرد و فضای جدیدی به وجود آورد.
گروه بمرانی (Bomrani)
بُمرانی نام گروه موسیقی ایرانی است که در سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را از فضای مجازی و کافه‌ها و سپس آهنگسازی و اجرای زنده در تئاتر شروع کرد و هم‌اکنون از گروه‌های فعال داخل ایران است. گروه بمرانی را می‌توان یکی از اولین گروه‌های موسیقی در ایران دانست که پس از انقلاب اسلامی، در سبک جاز، بلوز و کانتری، روی استیج‌های تهران به اجرا پرداختند. به عنوان یک مثال عناصر موسیقی جاز را می‌توان در ترانه «تو کجایی» از آلبوم «سیزده چهل» گروه بمرانی تشخیص داد.
در ادامه، یکی دیگر از اجراهای گروه بمرانی به نام «تو خیلی دوری» را در ویدیوی زیر تماشا کنید.
گروه پالت (Pallet)
گروه پالت یک گروه موسیقی ایرانی است که با تلفیق عناصر گوناگون مربوط به سبک‌های مختلف از جمله سبک جاز، گونه‌ای موسیقی ایرانی با رنگ‌‌و‌بوی موسیقی غربی به وجود آورده است. ویژگی گروه «پالت» سازبندی آن است. سازهای گروه پالت کنترباس، کلارینت، آکاردئون، گیتار، ویولن سل را شامل می‌شود. پالت آثار خود را با مشارکت اعضای خود با سلایق متفاوت می‌آفریند که این باعث تنوع موسیقی این گروه شده است.
می‌توان عناصر موسیقی جاز را در ترانه «ماهی و گربه» از آلبوم «شهر من بخند»، تشخیص داد. گروه پالت این موسیقی را در پایان فیلم «ماهی و گربه» ساخته موفق شهرام مکری، اجرا می‌کند.
گروه پالت، صدای موسیقی آلترناتیو نسل جدید ایران است، ترکیبی از اشعار کلاسیک و مدرن فارسی و ترکیبی از مسائل روز ایران و میراث فرهنگی این سرزمین. موسیقی گروه پالت المان‌های موسیقی سنتی، کلاسیک، جاز، راک، جیپسی و موسیقی فولک ایرانی را با هم ترکیب می‌کند. این گروه با ترکیب موسیقی ایرانی و شرقی در چارچوب سازهای غربی، در ابتدای کارش برای شنوندگان موسیقی ایرانی، آشنا نبود، اما کم‌کم جای خودش را میان موسیقی دوستان در ایران و خارج از ایران باز کرد.
در ادامه یکی از ویدیو‌های دیدنی گروه پالت را در سبک موسیقی تلفیقی به نام «هزار تا قصه» تماشا کنید.
بخش اول این مطلب را در اینجا بخوانید.
ضمن سلام و تشکر و از اطلاعات مفیدتون، تقاضا دارم در خصوص اولین اولین آلبوم کامران جهانبانی “تنها تو خونه” که به زیبایی تمام و در سبک جز تهیه شده هم تحلیلی اضافه بفرمائید.
چه گروه های عالی ای ، ممنونم از به اشتراک گذاشتنش:)
درود بر شما. خوشحالیم که مطلب رو دوست داشتید. ویدئوهای جذاب بیشتری رو می‌تونید در آپارات پیانو باربد تماشا کنید.