اگر می خواهید بدن خود را عضلانی کنید، به باشگاه بروید، اما اگر می خواهید مغز خود را تمرین دهید، به موسیقی گوش دهید. در سال ۲۰۰۶ عصبشناس به نام کیمینوبو سوگایا (Kiminobu Sugaya) و ویولونیست مشهور آیاکو یونتانی (Ayako Yonetani) از دانشگاه فلوریدا به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه موسیقی بر عملکرد مغز و رفتار انسان تأثیر میگذارد. آنها به نتایج قابل توجهی رسیدند از جمله تاثیر موسیقی بر کاهش استرس، درد و علائم افسردگی و همچنین بهبود مهارتهای شناختی و حرکتی. همچنین آنها دریافتند که چگونه افراد مبتلا به بیماری های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون به موسیقی واکنشِ مثبت نشان می دهند.
بررسیهای انجام شده روی بعضی بیماران دارای زوال عقل این نکته را نشان میدهد؛ هنگامی که موسیقی مورد علاقه آنها را پخش میکنیم، در ابتدا چشمان آنها باز میشود، شروع به حرکت میکنند و گاهی اوقات آواز میخوانند. حتی بعد از اینکه موسیقی را خاموش کردید، این اثر ممکن است تا ۱۰ دقیقه یا بیشتر باقی بماند. به نظر میرسد پخش موسیقی مورد علاقه افراد، بخشهای مختلف مغز را فعال میکند. این بدان معناست که خاطرات مرتبط با موسیقی، خاطرات احساسی هستند، که هرگز محو نمی شوند، حتی در بیماران آلزایمر.
چیزهای کمی وجود دارد که مغز را مانند موسیقی تحریک میکند. اگر میخواهید مغز خود را در طول فرآیند پیری درگیر نگه دارید، گوش دادن یا پخش موسیقی ابزاری عالی و تمرینی برای مغز است. تحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی می تواند اضطراب، فشار خون و درد را کاهش دهد و همچنین کیفیت خواب، خلق و خو، هوشیاری ذهنی و حافظه را بهبود بخشد.
اما چرا چرا موسیقی برای مغز مفید است؟ آیا موسیقی واقعاً می تواند بر سلامت، یادگیری، عملکرد شناختی، کیفیت زندگی و حتی شادی شما تأثیر بگذارد؟ یک نظرسنجی اخیر در مورد موسیقی و سلامت مغز که توسط AARP انجام شد، یافتههای جالبی را در مورد تأثیر موسیقی بر سلامت شناختی و عاطفی نشان داد:
کسانی که به موسیقی گوش میدادند در مقایسه با افراد دیگر به طور کلی نتایج بهتری در سلامت ذهنی و کاهش سطح اضطراب و افسردگی داشتند.
از پاسخ دهندگان نظرسنجی که به تازگی به اجرای موسیقی رفته بودند، ۶۹ درصد سلامت مغز خود را «عالی» یا «بسیار خوب» ارزیابی کردند، در مقایسه با ۵۸ درصد برای کسانی که در گذشته رفته بودند و ۵۲ درصد برای کسانی که هرگز در کنسرتی شرکت نکرده بودند.
از بین کسانی که در کودکی اغلب در معرض موسیقی قرار گرفته اند، ۶۸ درصد توانایی خود را در یادگیری چیزهای جدید به عنوان «عالی» یا «بسیار خوب» ارزیابی کردند، در مقایسه با ۵۰ درصد از کسانی که در معرض موسیقی نبودند. در افراد بالای ۵۰ سال، ارتباط فعال با موسیقی تاثیر بسیار بالاتری بر شادی و عملکرد شناختی آنها گذاشته بود. همچنین، افراد بزرگسالی که در ابتدا در معرض موسیقی نبودند، اما در حال حاضر با موسیقی در ارتباط بودند، نتایج سلامت ذهنی بالاتر از حد متوسط را نشان میدهند.
چگونه موسیقی می تواند چنین تأثیرات مغزی چشمگیری داشته باشد؟
اما بیایید فرض کنیم که نتایج نظرسنجی AARP واقعا درست است. اگرچه ما پاسخها را به طور قطع نمیدانیم، اما تحولات در علوم اعصابشناختی در چند سال گذشته به ما اجازه داده است تا در مورد برخی مکانیسمهای احتمالی حدس بزنیم.
آزمایشهای مغزی و اسکنهای Fmri نشان میدهند موسیقی تقریباً تمام مغز را فعال میکند. موسیقی برخی از گستردهترین و متنوعترین شبکههای مغز را فعال میکند. با گوش فرا دادن به موسیقی، در ابتدا قشر شنوایی را در لوبهای تمپورال نزدیک گوش شما فعال میشود، همچنین بخشهایی از مغز که درگیر احساسات هستند نه تنها در حین موسیقی فعال میشوند، بلکه با هم هماهنگ میشوند. موسیقی همچنین مناطق مختلف حافظه را فعال میکند. و جالب اینکه موسیقی سیستم حرکتی را فعال میکند. در واقع، این تئوری مطرح شده است که این فعال شدن سیستم حرکتی مغز است که به ما امکان میدهد ریتم موسیقی را انتخاب کنیم.
از آن استفاده کن یا آن را دور بیانداز
اما اهمیت این موضوع که موسیقی تقریباً تمام مغز را فعال می کند در چیست؟ آیا تا به حال این عبارت را شنیده اید که «اگر از آن استفاده نکنید، آن را از دست خواهید داد»؟ در واقع، این موضوع در مورد مغز صادق است. مسیرهای مغزی و حتی کل شبکههای نورونی در صورت استفاده تقویت میشوند و در صورت عدم استفاده ضعیف میشوند و این دلیل کارآمد بودن مغز است. این نوع تغییرات باید به طور شهودی برای شما آشکار باشد، بهطور مثال، صحبت کردن به یک زبان خارجی در صورتی که در ۲۰ سال گذشته از آن استفاده نکرده باشید دشوارتر است. بسیاری از مسیرهای قدیمی تخریب شدهاند و نورونها برای اهداف دیگری مورد استفاده قرار میگیرند.
بنابراین چگونه موسیقی باعث بهبود رفاه، تقویت یادگیری، تحریک عملکرد شناختی، بهبود کیفیت زندگی و حتی القای شادی می شود؟ پاسخ این است که از آنجایی که موسیقی میتواند تقریباً تمام مناطق و شبکههای مغز را فعال کند، میتواند به قوی نگه داشتن مسیرها و شبکههای مغزی بی شماری کمک کند، از جمله شبکه هایی که در سلامت، یادگیری، عملکرد شناختی، کیفیت زندگی و حتی شادی نقش دارند. در واقع، تنها یک موقعیت دیگر وجود دارد که در آن میتوانید شبکههای مغزی زیادی را به یکباره فعال کنید، آن زمانی است که در فعالیتهای اجتماعی شرکت میکنید.
اگرچه نظرسنجی AARP نشان داد کسانی که به طور فعال به موسیقی گوش میدهند، حداکثر مزایای مغزی را میبرند، اما، حتی کسانی که به موسیقی پسزمینه هم گوش میدهند، از تاثیرات موسیقی سود میبرند، بنابراین میتوانید همین حالا به موسیقی گوش کنید. موسیقی میتواند خلق و خوی شما را تغییر دهد و به هیجان بیاورد، بنابراین، اگر احساس افسردگی دارید آهنگ شاد گوش کنید. موسیقی با تمپو بالا میتواند به شما انرژی بدهد و اگر موسیقی را با یک فعالیت هوازی و اجتماعی ترکیب کنید، میتوانید حداکثر سود سلامتی را از آن دریافت کنید.
عالی بود.