موسیقی غربی بر اساس ملودی‌ها و آکوردهایی ساخته شده است که ریشه در گام‌ها دارند. علاوه بر گام‌های ماژور و مینور، گام‌های بسیار دیگری نیز در دنیای موسیقی وجود دارند. یکی از آن‌ها شامل تمام نت‌های موسیقی غربی می‌شود؛ این گام «کروماتیک» نام دارد.
«گام» چیست؟
در موسیقی غربی، گام دنباله‌ای از نت‌هایی است که از ۱۲ نت موجود انتخاب می‌شود. نت‌ها در فواصلی قرار می‌گیرند که به‌عنوان نیم‌پرده شناخته می‌شوند. دو نیم‌پرده، یک پرده‌ی کامل را تشکیل می‌دهند. فواصل موجود در میان نت‌های اکثر گام‌ها، ترکیبی از فواصل پرده و نیم‌پرده است. با این وجود، برخی از سنت‌های موسیقی شرقی، به‌ویژه سنت‌های آسیای جنوبی، شامل میکروتونالیته‌هایی هستند که تعداد نت‌های موجود را افزایش می‌دهند. در این سبک از موسیقی، نیم‌پرده کوچک‌ترین فاصله‌ی بین دو نت نیست.
هیچ قاعده‌ای در تئوری موسیقی وجود ندارد که بیان کند یک گام باید شامل چند نت باشد. رایج‌ترین گام‌ها در موسیقی غربی دارای هفت نت هستند و بنابراین هپتاتونیک نامیده می‌شوند. گام‌های دیگر دارای تعداد نت‌های کمتری هستند؛ مثلا گام پنتاتونیک (۵ نتی)، گامی بسیار رایج در موسیقی پاپ است.
گام کروماتیک چیست؟
گامیست که شامل تمام 12 نت موجود در موسیقی غربی است. یک اکتاو گام کروماتیک از نت‌های زیر تشکیل می‌شود:
- C
- ♭C♯/D
- D
- ♭D♯/E
- E
- F
- ♭F♯/G
- G
- ♭G♯/A
- A
- ♭A♯/B
- B
چه تعداد نت در گام کروماتیک وجود دارد؟
12 نت در گام کروماتیک وجود دارد. برای انتقال کامل صدای گام کروماتیک باید چند تا از این نت‌ها را پشت سر هم اجرا کنید، به عنوان مثال در بیشتر ژانرها سه نت کروماتیک را پشت سر هم می‌نوازند؛ در موسیقی بلوز، راک و جاز معمولا از چنین عبارتی استفاده می‌شود. اما اگر چهار تا پنج نت کروماتیک را پشت سر هم بنوازید، یک تونالیته‌ی هیجان‌انگیزتر ایجاد خواهید کرد که معمولا با موسیقی جاز پیشرو و موسیقی کلاسیک قرن بیستم مرتبط است.
چگونه گام کروماتیک را بر روی پیانو بنوازیم؟
برای نواختن این گام بر روی کلاویه‌های پیانو، باید تمام کلاویه‌های سفید و سیاه را به ترتیب یکی پس از دیگری اجرا کنید. از اولین نت تا آخرین نت، شما به سادگی گام را در نیم‌پرده‌ها بالا می‌برید، زیرا هر نت یک نیم‌پرده با نت قبل از آن فاصله دارد.
با شروع از نت «دو وسط»، نت‌ها را به ترتیب با انگشت‌گذاری زیر بنوازید:
1-3-1-3-1-2-3-1-3-1-3-1-2
منبع: MasterClass
