بالشتک ویولن (شولدر رست) چیست و آیا باید از آن استفاده کنیم؟

بالشتک ویولن (shoulder rest) یکی از لوازم جانبی ویولن است که می‌تواند حد فاصل بین شانه چپ و صفحه زیرین ساز را در حالت استقرار و اطمینان بهتر نسبت به بدن نوازنده قرار دهد. ساختار ساز ویولن و فرم قرار‌گیری آن در تماس با بدن نوازنده خصوصا در ناحیه فک، گردن و شانه، معمولا نمی‌تواند شرایط استقرار مناسب را میسر سازد. در نتیجه این انطباق ناقص عوارضی را به همراه خواهد داشت، هم از نظر بهداشت نوزانده (سلامت اعضای بدن نوازنده) و هم از نظر تسلط او حین نوازندگی که متعاقبا، روی صدای ساز و ویژگی‌های اجرای او اثر می‌‌گذارد. از این رو، بالشتک یا شولدر رست را باید از لوازم جانبی موثری بدانیم که کمک می‌کند تا ساز روی شانه نوزانده بهتر استقرار یابد.

آیا هنگام نوازندگی ویولن باید از بالشتک استفاده کنیم؟

پیشنهاد استفاده از چانه‌گیر و بالشتک به نوازندگان بدون در نظر گرفتن فرم بدنی و شیوه نوازندگی آن‌ها کاری اشتباه است. چانه‌گیر و بالشتک از لوازم جانبی بسیار شخصی ویولن هستند و باید برای هر نوازنده متناسب با شرایطش باشد. بنابراین اینکه بگوییم از این لوازم استفاده کنید یا نه، موضوعی بسیار شخصی است.

نوازندگان درجه یکی در ویولن داریم که از بالشتک استفاده می‌کنند و نوازندگان درجه یکی هم داریم که از بالشتک استفاده نمی‌کنند. این نشان می‌دهد که در رابطه با این لوازم جانبی ویولن قطعیتی در کار نیست، چرا که اگر چنین قطعیتی وجود داشت تمام نوازندگان زبردست ویولن باید از نوع خاصی از بالشتک و چانه‌گیر استفاده می‌کردند.

مدل‌ها و اشکال، اندازه‌ها و برندهای مختلفی برای بالشتک وجود دارد. دلیل این تنوع شبیه دلیل تنوع کفش‌هاست! یقینا یک کفش برای همه مناسب نیست و هر کس باید کفش مناسب خودش را پیدا کند. ضمن اینکه باید این را هم بیفزاییم که در سنین و دوران‌های مختلف هر فرد هم مجبور است تا اندازه و نوع کفشش را عوض کند و این نکته در مورد بالشتک ویولن هم صادق است.

در ادامه این مطلب در مجله پیانو باربد سه نکته که کمک می‌کند تا شما بالشتک مناسب خودتان را پیدا کنید، بیان می‌کنیم:

آزادی حرکت یا ثبات هنگام نوازندگی ویولن

اگر شما شخصی باشید که دوست داشته باشید حین اجرا بتوانید راحت‌تر حرکت کنید، به سایر نوازندگان نگاه کنید، به تماشاچیان یا رهبر ارکستر و برگه نت‌تان به راحتی نگاه کنید، در این صورت نیاز به یک بالشتک با ارتفاع کم دارید تا بتوانید آزادانه‌تر حرکت کنید.

حالا اگر شما فردی باشید که معمولا حین نوازندگی ویولن از روی شانه‌تان سر می‌خورد. بهتر است بالشتکی استفاده کنید که ثابت‌تر است. این بالشتک روی شانه کاملا ثابت می‌شود و شما با خیال راحت می‌توانید بر نوزاندگی تمرکز کنید، هرچند که دیگر آزادی کافی برای نگاه کردن به اطراف را ندارید و شما را در یک فرم قرارگیری قفل می‌کند.

نوازندگی بدون بالشتک، بیشترین میزان راحتی در حرکت را به نوازنده می‌دهد، اما به این دلیل که ویولن روی شانه ثابت نگه داشته نشده، ممکن است باعث شود تا نوازنده با انقباض بدن خود، بخواهد ویولن را ثابت نگه دارد که این موضوع خودش روی نوازندگی تاثیر منفی خواهد گذاشت.

همیشه بالشتک‌هایی هم وجود دارند که حالت بینابینی به شما ارائه می‌دهند. یعنی تا حدی کوتاه هستند و آزادی نسبی در حرکت به شما می‌دهند اما از آن طرف ویولن را هم روی شانه شما نگه می‌دارند و مانع از سر خوردن آن می‌شوند.

بلندی و کوتاهی گردن نوازنده

اگر شما فردی با گردن کوتاه باشید، شاید اصلا نیازی به بالشتک نداشته باشید. اما در صورتی که بخواهید از مزایای بالشتک بهره‌مند شوید می‌توانید از «پد شانه» (shoulder pad) استفاده کنید.

اما اگر گردن شما بلند است به یک چانه‌گیر و بالشتک بلند احتیاج دارید. فاصله بین استخوان ترقوه و چانه شما زیاد است و اینکه بخواهید گردن‌تان را زیادی کج کنید ممکن است در دراز مدت به مهره‌های گردن شما آسیب بزند. ما تا به حال نوازندگانی با گردن بلند ندیده‌ایم که از بالشتک استفاده نکنند، اما همیشه استثنا هم وجود دارد!

شکل استخوان ترقوه نوازنده

اگر استخوان ترقوه شما بیرون‌زده باشد (در زنان این موضوع بیشتر دیده می‌شود)، آنوقت استفاده نکردن از بالشتک حتی ممکن است موجب ایجاد درد در آن ناحیه شود. اما اگر اطراف استخوان ترقوه‌ شما کمی گوشتالود است، بدون بالشتک کمتر اذیت خواهید شد.

منبع:
گفتگوی هارمونیک
Violin Lounge

محصولات پرفروش