در این مقاله «ملانی اسپانسویک» (Melanie Spanswick)، موومان اول سونات «سل ماژور» بتهون (G Anh 5 No 1) را گام به گام آموزش می‌دهد.
هیچ مدرکی وجود ندارد که بتهوون این سونات جذاب کوچک را نوشته باشد
با این حال، این قطعه پس از مرگ وی در سال 1827، در میان آثار وی یافت شد و چند سال بعد به همراه یک قطعه‌ی همراه در گام «فا ماژور»، با نام او منتشر شد. هر دوی این سونات‌ها از دو موومان کوتاه ساخته شده‌اند.
این آلگروی «سل ماژور»، دارای تمام ویژگی‌های بارز سبک کلاسیک اولیه است؛ یک باس آلبرتی، گذرهای متناسب، بافت پراکنده و احساس قوی گام. در حالی‌که سرعت پیشنهادی این گام Moderato است، موومان به راحتی در تقریبا 120 ضربه (سیاه) در دقیقه جریان می‌یابد.
ساختار موومان، یک فرم سونات بسیار فشرده است
شامل عبارات ۴ میزانی است: اکسپوزیسیون (معرفی/ بیان تم)، دولوپمان (بسط و گسترش از میزان نهم)، رکاپیتولاسیون (برگشت/ تکرار تم – میزان هفدههم) و یک کدا (میزان بیست و پنجم). بتهوون از نظر تماتیک بسیار صرفه جویانه عمل می‌کند؛ کل موومان از یک رشته‌ی تماتیک که در ابتدا شنیده می‌شود، پدید می‌آید.
تمرین قطعه را با دست‌های جداگانه آغاز کنید
ملودی دست راست نیازمند انگشت‌گذاری سنجیده است تا نت‌ها حساب شده نواخته شوند و از تغییرات زیاد در موقعیت دست و انگشتان جلوگیری شود. برای مثال: ضرب‌های دوم، سوم و چهارم در میزان دوم، به بهترین نحو، در همان پوزیشن آکورد پایگی قابل اجرا هستند.
میزان دوم با نواختن آکورد «سل ماژور» آغاز می‌شود: نت «سل» بالایی توسط انگشت پنجم، نت «ر» توسط انگشت سوم، نت «سی» توسط انگشت دوم و نت «سل» پایینی توسط انگشت شست نواخته می‌شود. این حالت آکورد را در میزان دوم نگه دارید و از انگشت سوم خود برای نواختن نت «دو» در شروع میزان سوم استفاده کنید.
اگر انگشتان خود را در موقعیت درست خود و تا حد امکان نزدیک به کلاویه‌ها نگه دارید، نت‌های اشتباه و حرکات اضافی غیر ضروری را اجرا نخواهید کرد.
علائم کوتاه عبارت و خطوط اتصال، ملودی را بیان می‌کنند
خطوط اتصال در میزان‌های دوم و هفتم، نشان‌دهنده‌ی این هستند که نت‌ها متصل به هم اجرا می‌شوند. برای مثال در میزان ۷، چهار خط اتصال روی چنگ‌های جفت وجود دارند.
در میزان هفتم، هنگامی‌که نت «سل» آغازین را با انگشت پنجم می‌نوازید، مچ دست خود را آزاد کنید و هنگامی‌که نت «ر» را به‌صورت لگاتو اجرا کردید، مچ را به سمت بالا بچرخانید و کاملا نت «سل» را رها کنید.
باید یک فاصله‌ی کوچک در بین نت «ر» و نت بعد از آن (نت «می») که شروع جفت نت بعدی است، باشد.
از همین تکنیک برای تکرار این عبارت در بقیه‌ی موومان استفاده کنید.
سایر علائم نیز باید با دقت ذکر شوند، مانند؛ علامت دست راست در ضرب سوم و چهارمِ میزان اول و ضرب سوم و چهارمِ میزان سوم.
خط ملودی شامل چندین «آچیاکاتورا» Acciaccatura است
این نت‌های «گریس/ آچیاکاتورا» (Grace/ Acciaccatura)؛ نواختن بسیار سریع نت کوچک با خطی در وسط آن و تاکید بر نت اصلی بعد از آن‌ها هستند.
برای تمرین نتیجه بخش این میزان، باید نت‌ها را به آرامی، با کشش و در وهله‌ی اول با تاکید یکسان بر روی هر دو نت بنوازید. با استفاده از انگشت‌گذاری پیشنهاد شده (۳ به ۲) در میزان اول، با قدرت و شدت نوازندگی کنید. سپس فشار انگشت‌گذاری خود را کم کنید و نت «سی» را سبک و سریع، در حالی بنوازید که به سمت نت «لا» تکیه می‌کنید. یک آچیاکاتورای سبک و روان، به داشتن یک خط ملودی زیبا و ظریف منجر می‌شود.
به قسمت‌های وابسته به گام در میزان‌های 10 تا 15 می‌رسیم
چندین تغییر موقعیت دست، نیازمند حرکت منعطف مچ (مانند ضرب‌های 1 و 2 در میزان 10) است: با جدا کردن هر قسمت، پیدا کردن انگشت‌گذاری و الگوهای نت را تمرین کنید و از فواید آرتیکولاسیون و بیان تمیز و واضح بهره ببرید.
دست چپ، ملودی دست راست را توسط آکوردها و الگوهای باس آلبرتی همراهی می‌کند
آکوردها باید نرم و سبک نواخته شوند. الگوی تکرار شونده‌ی دو نت سفید و یک نت سیاه (از میزان‌های 1 و 2 به بعد)، باید به هم متصل شوند و یک لگاتو، بدون فاصله در صدا، ایجاد کنند. توجه داشته باشید که صدایی متعادل داشته و تمام نت‌های آکورد به صورت هماهنگ با هم اجرا شوند و از هر گونه عدم یکنواختی در لحن جلوگیری کنید.
بهتر است که دنباله‌ی نت‌های «سیاه» تکی (مانند اتمام عبارت اول در میزان‌های 7 و 8) بدون لگاتو اجرا شوند. این کار باعث ایجاد ظرافت سَبکِ کلاسیک می‌شود.
نکته‌ی آموزشی:
از پدال ساستین (Sustain)، برای نگه داشتن آکوردها و ایجاد طنین در آخر عبارات استفاده کنید.
الگوهای «باس آلبرتی» نیازمند تکنیک تمرینی متفاوت هستند
اولین مثال در میزان‌های 5 و 6 است:
برای تمرین این میزان‌ها؛ در ابتدا تمام نت‌ها را با هم و به عنوان یک آکورد بنوازید تا با ساختار و انگشت‌گذاری آن آشنا شوید.
هنگامی‌که با ساختار آکورد احساس راحتی پیدا کردید، آن را به صورت ریتمیک (همان‌طور که نوشته شده) با مچ آزاد بنوازید و دقت داشته باشید که تمام نت‌ها را کامل و در سر جایشان اجرا کنید.
این الگو تقریبا همیشه به یک نت سبک در بالا (انگشت شست) و نت‌های سنگین‌تر در پایین نیاز دارد. نت‌های «سل»، «سی»، «سل»، «ر» (نت‌های بم‌تر)، باید به وضوح قابل شنیدن باشند و حالت‌های طبیعی نت «ر» و «فا» باید نرم‌تر شنیده شوند.
تعادل کلی میان دست چپ و راست، بین ملودی دست راست و سادگی دست چپ ایجاد می‌شود.
هنگام تمرین با هر دو دست، به‌طور همزمان، از یک پالس و سرعت ثابت استفاده کنید
در سبک کلاسیک اولیه، تمام نت‌ها باید بدون عجله یا درنگ، سر ضرب خود اجرا شوند. در ابتدا سعی کنید نت‌های چنگ را با صدای بلند شمارش کنید و سپس از یک مترونوم که روی نت چنگ تنظیم شده کمک بگیرید.
ملودی باید لحنی عمیق و غنی‌تر داشته باشد
این موضوع به ویژه در رابطه با «کدا» (میزان 25 به بعد) صادق است که با نزدیک شدن به پایان، شدت می‌یابد.
اجازه دهید آکوردهای سه میزان آخر گسترش یابند و دور شوند. نت گرد نهایی را تا جایی که می‌توانید نگه دارید.
منبع: Pianistmagazine
