پرفسور جین دیویدسون رییس دپارتمان موسیقی دانشگاه وسترن استرالیا، روی ارتباط موسیقی و بدن مطالعاتی انجام داده است که خلاصهای از آن را در چند بخش، در مجله پیانو باربد میخوانید.
ارتباط انسان و موسیقی در طول تاریخ
از اولین آثاری که پیوند بین موسیقی و انسان را نشان میدهند، میتوان به بقایای جسدی که در لهستان کشف شد، اشاره کرد. این جسد متعلق به قرن هشتم پیش از میلاد بود و در حالی او را به خاک سپرده بودند که تعدادی نی (فلوت / پایپ) از جنس استخوان نیز کنار او دفن شده بود. خوب است اشاره کنیم که نیهای استخوانی، از اولین آلات موسیقی بودند که توسط بشر ماقبل تاریخ ساخته شد. به نظر میرسد که این انسانها باور داشتند که حضور ابزار و ادوات موسیقی در کنار جسد، به آنها قدرت جادویی میدهد. چنین اعتقاداتی در حکمت شمنی (shamanism) رایج بوده است. شمنیسم به طور کلی به یک رشته از باورهایی اطلاق میشود که در میان اقوام بدوی رواج داشته است.
از اولین روزهای طلوع تمدن بشری، موسیقی رکن ثابت تمام مراسم و تشریفات در جوامع انسانی بوده است، مراسمی همچون ختنه کودکان، ازدواج، تولد و مرگ. در مقابر مصر باستان، تصاویری دیده میشود که نوازندگان را در حال نواختن آلات موسیقی نشان میدهند. این تصاویر نمادی است از باور مصریان باستان که موسیقی را همراه همیشگی فرد تا روز دیدارش با خدایان میدانستند. بنابراین میبینیم که موسیقی نه تنها به دست بشر ابداع شده، بلکه او را به ورای مرزهای بدنش، حتی پس از مرگ پیش میبرد.
یکی از جاهایی که پیوند بین موسیقی و بدن را به شدت پر رنگ میبینیم، فرهنگ بومیان مناطق مختلف دنیا است. برخی از این بومیان توانستهاند در گذر ۴۰٬۰۰۰ سال، همچنان در برابر تغییر مقاومت کنند و عناصر اصیل فرهنگ باستانی خود را حفظ کنند. در این فرهنگها، عملا تمام فعالیتهای بشر ارتباطی ذاتی با موسیقی دارد. غذاخوردن، شکار، عشقورزی، مراسم تولد و مرگ، همه و همه با همراهی موسیقی، اجرا میشوند.
موسیقی بومیان استرالیا
مطالعات انجام شده بر بومیان استرالیا نشان میدهد که اجتماع این انسانها در واقع قدیمیترین تمدن پیوسته، بر روی زمین را تشکیل میدهد که قدمتشان به ۵۰ هزار سال پیش میرسد. بومیان امروز در استرالیا بازماندگان اولین دسته انسانهایی هستند که برای نخستین بار در سرزمین استرالیا مقیم شدند. موسیقی بومیان استرالیا به شدت بر ترانه (song) استوار است و به همین دلیل است که به اساسیترین و اولین ابزار موسیقایی یعنی صدای انسانی پیوند خورده است. ترانههای بومی استرالیا شامل بسیاری از انواع صداسازی میشود که از اصوات طبیعی حنجره انسان مثل جیغ کشیدن، خرخر کردن یا خرناس کشیدن، استفاده میکنند. ترانههای بومی گاهی هم با تکنیک دوصدایی (bio-tonal) خوانده میشوند و شبیهسازی صداهای حیوانات مثل پارس کردن و عرعر کردن نیز در آنها استفاده میشود. اینگونه استفاده از موسیقی نشان میدهد که چگونه عنصر صوت در ارتباطات انسانی از اینکه صرفا کارکردی برای حفظ بقا داشته باشد به عنصری برای لذت هنری تکامل یافته است. بومیان استرالیایی از صدادرمانی تا هنردرمانی برای کمک به درمان بدن و روان استفاده میکنند. از آنجایی که هر اراتباط در فرآیند درک چیزی و سپس پاسخ به آن چیز رخ میدهد، در قسمت دوم مطلب «موسیقی و بدن» در پیانو باربد به چگونگی فرآیند درک و پاسخ میپردازیم. با ما همراه باشید.
راستی، شما درباره ارتباط موسیقی و بدن چی فکر میکنید؟
بخش دوم را در اینجا بخوانید.
منبع:
ENCYCLopedia.com
برای مطالعه قسمتهای دیگر این مطلب به صفحات زیر سر بزنید:
موسیقی و بدن (قسمت دوم)
موسیقی و بدن (قسمت سوم)
موسیقی و بدن (قسمت چهارم)